مطالعات کانی شناسی، سیالات درگیر و نسبت ایزوتوپی اکسیژن کانسار پلی متال شوراب (جنوب فردوس)

کانسار پلی متال شوراب در 77 کیلومتری جنوب شهرستان فردوس و 8 کیلومتری شمال شوراب، در زون ساختاری لوت واقع شده است. سنگ شناسی منطقه شامل سنگ های رسوبی مزوزوئیک شامل سازندهای شمشک، بادامو، بغمشاه و قلعه دختر بوده و سنگ های ولکانیک و ساب ولکانیک ترشیری در منطقه شامل آندزیت، داسیت و ریولیت است. این کانسار به صورت رگه ای و رگچه ای و در کنترل ساختاری منطقه است. رگه های استیبنیت درون شکستگیهای با راستای شرقی غربی با شیب 40 تا 70 درجه به سمت جنوب تشکیل شده است که توسط چند گسل عرضی در راستای شمال_ جنوب قطع و جابجا شده است. این شکستگیها مناسب ترین گذرگاه برای عبور محلول های کانه دار از ژرفا به سمت بالا بوده اند. کانی شناسی این کانسار نسبتا ساده بوده و مهم ترین کانه آن استیبنیت است. به طور کلی کانی سازی درمنطقه طی سه مرحله ابتدا با کانی سازی پیریت( مرحله اول) سپس با تشکیل مرحله اصلی کانی سازی شامل پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت، گالن( مرحله دوم) و در نهایت کانی سازی استیبنیت، کالکواستیبنیت، کوارتز( مرحله سوم) و کلسیت به صورت رگه های ثانویه دیده می شود. اغلب کانه ها دارای بافت شکافه پرکن بوده و بافت جانشینی بسیار کمیاب است. مهمترین دگرسانی های دیده شده در اطراف رگه از حرارت بالا به پایین شامل دگرسانی پروپیلیتیک، پتاسیک، فیلیک و آرژیلیک می باشد، ضمن آن که سیلیسی شدن نیز به مقیاس وسیعی در تمام منطقه دیده می شود. مطالعه سیالات درگیر بر روی کوارتز نشان می دهد که درجه حرارت پیدایش این کانسار بین c 250 - 150 بوده و میزان شوری آن نسبتاً پایین و در حدود 15/7 - 4/2 درصد وزنی معادل نمک طعام است. مطالعات ایزوتوپی اکسیژن نیز حاکی از آن است که دگرسانی سنگ دیواره کانسار در شرایط نسبتا پایین آب به سنگ W/R و در دمای پایین تر از c 300 صورت گرفته است. این مطالعات حاکی از آن است که خاستگاه سیالهای کانه ساز، یک سال جوی آمیخته با سیالهای ماگمایی است.