ارزیابی قابلیت مدل HYDRUS-۲D برای شبیه سازی تلفات نیترات از زهکش های زیرزمینی در مزارع شالیزاری تحت مدیریت زهکشی میان فصل

سیستم های زهکشی زیرزمینی با حمل مقادیر زیادی از آلایندههای شیمیایی نظیر نیترات، اثرات زیست محیطی مخربی را به دنبال دارند. این مطالعه با هدف ارزیابی قابلیت مدل HYDRUS-۲D برای شبیه سازی تلفات نیترات زهآب تحت مدیریت زهکشی میانفصل انجام شد. مقادیر نیترات زهآب برای سه سیستم زهکشی زیرزمینی شامل سیستم زهکشی با فاصله ۳۰ متر و عمق نصب ۹/۰ متر (D۰.۹L۳۰)، سیستم زهکشی با فاصله ۳۰ متر و عمق نصب ۶۵/۰ متر (D۰.۶۵L۳۰) و سیستم زهکشی با فاصله ۱۵ متر و عمق نصب ۶۵/۰ متر (D۰.۶۵L۱۵) طی دورههای کشت برنج ۱۳۹۱-۱۳۹۰ اندازهگیری شد. از دادههای فصول کشت ۱۳۹۰ و ۱۳۹۱ به ترتیب برای واسنجی و صحت سنجی مدل HYDRUS-۲D استفاده شد. عملکرد مدل با استفاده از آمارههای مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE)، مجذور میانگین مربعات خطای نرمال شده (nRMSE)، میانگین خطای انحراف (MBE)، میانگین خطای انحراف نرمالشده (nMBE) و راندمان (EF) ارزیابی شد. مقادیر آمارههای RMSE، nRMSE، MBE، nMBE و EF در مرحله واسنجی به ترتیب در محدوده ۴۱/۰-۲۵/۰ میلی گرم بر لیتر، ۵/۶-۱/۶، ۳۲/۰-۲۱/۰، ۸۸/۵-۶۳/۴ و ۹۸/۰-۹/۰ و در مرحله صحت سنجی به ترتیب در محدوده ۹۹/۰-۷۲/۰ میلی گرم بر لیتر، ۰/۸-۵/۷، ۸۳/۰-۶۲/۰، ۳۱/۷-۴۹/۶ و ۹۸/۰-۸۸/۰ بود. براساس نتایج ، مدل با دقت بالایی تلفات نیترات زه آب تحت مدیریت زهکشی میان فصل را شبیه سازی کرد و می توان از آن در مدیریت آبیاری و آبشویی نیترات استفاده کرد.

Keywords:

انتقال املاح , برنج , زه آب , مدیریت آبیاری .