شناسایی چالش های جاری طرح تدبیر در مدارس ابتدایی: رویکرد نظریه داده بنیاد

هدف: پژوهش حاضر باهدف شناسایی چالش های  جاری طرح تدبیر در مدارس ابتدایی است. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش داده­ بنیاد انجام گرفت. مشارکت کنندگان شامل خبرگان حوزه مدیریت آموزشی، برنامه ریزی درسی و متخصصان آموزش ابتدایی کشور آشنا به طرح تدبیر بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند از نوع ملاک محور انتخاب شدند. داده ­ها از طریق مصاحبه ­ی نیمه ساختار یافته جمع آوری شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ ها از روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده شد. برای تامین روایی و پایایی از معیارهای لینکن و کوبا استفاده شد. یافته ها: پژوهش نشان دهنده ­ی بیست و پنج مفهوم محوری و هشت مقوله منتخب است که در قالب مدل پارادیمی شامل ضعف در برنامه محوری و خودارزیابی مدارس به عنوان مقوله ی محوری و شرایط علی (عدم همراهی و مشارکت عوامل طرح، ضعف مدیریتی مدارس، بخشنامه محوری و کمیت گرایی آموزشی)، عوامل زمینه ­ای (عدم وجود جو حمایتی، ضعف در فرهنگ کار مشارکتی، ضعف در ساختارهای تکنولوژیکی، ساختار متمرکز آموزشی)، شرایط مداخله ­­ای تسهیل­ گر (خصوصیات فردی، ویژگی های سازمانی و الزامات قانونی)، شرایط مداخله ­گر محدودکننده (موانع درون سازمانی و برون سازمانی)، راهبردها (بهبود فرهنگ سازمانی و جو مدرسه ای، تغییر نگرش سیاستگذاران، توجه به  توسعه فردی مدیران و معلمان و تمرکززدایی) سازمان یافت. نتیجه گیری: توجه به طرح تدبیر و اساس آن زمینه رشد حرفه ­ای مدیران را فراهم می­ آورد. در اجرای طرح­هایی چون تدبیر باید به رویکردهای بومی اجرایی مدارس توجه شود. از رویکردهای مشارکتی در اجرای طرح تدبیر در مدارس استفاده  گردد؛ به گزینش مدیران متخصص و آموزش دیده برای مدارس توجه و الزام شود؛ به رویکردهای جانشین­ پروری و منتورینگ در آموزش مدیران مدارس توجه بیشتری اعمال گردد.

Keywords:

طرح تدبیر , مدیران مدارس , مدارس ابتدایی , رویکرد داده بنیاد