بررسی تنوع زیستی و پراکندگی جغرافیایی کنه ها در اهواز، جنوب غربی ایران، سال ۱۳۹۷

مقدمه و هدف: کنه ها به عنوان ناقلین بیولوژیک و مخازن بیماری هایی مانند تب خونریزی دهنده کریمه- کنگو، نقش مهمی در انتقال عوامل بیماری زا به انسان و حیوانات دارند. در این راستا، مطالعه حاضر با هدف تعیین شاخص های تنوع زیستی، پراکندگی و فون ناقلین بیماری تب خونریزی دهنده کریمه- کنگو در شهر اهواز در سال ۷۹۳۱ انجام شد. روش کار: در مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر کنه ها در دو فصل بهار و پاییز از سر، گوش، کشاله ران، زیر دم و اطراف مقعد بدن ۷۸۲ راس گاو، گوسفند و بز جمع آوری و شناسایی شدند. شاخص های زیستی بر حسب نوع میزبان محاسبه گردید. نقشه فراوانی کنه ها نیز با استفاده از نرم افزار ArcGIS ۱۰.۴ ترسیم شد. یافته ها: به طور کلی در این مطالعه پنج گونه کنه از سه جنس شناسایی شدند. فراوانی گونه های هیالوما مارژیناتوم، هیالوما آناتولیکوم، ریپی سفالوس بورسا، ریپی سفالوس سانگوینئوس و بوافیلوس آنولاتوس به ترتیب معادل ۲۱/۲۵، ۲/۵، ۶۱/۲۵ ، ۱۱/۲۵ و ۳/۷۵ درصد محاسبه گردید. با توجه به شاخص Shannon-Wiener، تنوع گونه ای میزبان بز از میزبان های گاو و گوسفند کمتر است. همچنین براساس شاخص Simpson، تنوع گونه های غالب در میزبان بز از دو میزبان دیگر کمتر می باشد. علاوه براین، شاخص غنای گونه ای در میزبان گوسفند از میزبان های دیگر بیشتر است؛ اما شاخص یکنواختی گونه براساس نوع میزبان، برای میزبان گاو دارای بیشترین مقدار بود و معادل ۰/۷۸۹ محاسبه شد. نتیجه گیری: بر مبنای نتایج می توان گفت که بین شاخص های تنوع زیستی و بیماری های منتقل شونده توسط کنه ها ارتباط وجود دارد و این نتایج اطلاعات مفیدی را در راستای پیشگیری از بیماری ها ی منتقل شونده توسط کنه ها در دسترس قرار می دهد.

Keywords:

Abundance , Biodiversity , Crimean-congo hemorrhagic fever , Distribution , Hard ticks , تب هموراژیک کریمه- کنگو , پراکندگی , تنوع زیستی , فراوانی , کنههای سخت