برآورد میزان تبخیر و تعرق در ارتباط با تغییرات اقلیمی در حوزه ی آبخیز دریاچه ارومیه

تبخیر و تعرق بعد از بارش اصلی ترین جزء چرخه هیدرولوژی است که مقدار هدر رفت آب را به صورت کمی بیان می کند. از آنجا که میزان تبخیر و تعرق مستقیما با متغیرهای اقلیمی در ارتباط است و انتظار می رود با تغییر در پارامترهای اقلیمی به ویژه دمای هوا میزان آن نیز تغییر پیدا کند. لذا در این پژوهش اثرات احتمالی تغییرات اقلیمی بر تغییرات تبخیر و تعرق در حوضه آبریز دریاچه ارومیه به عنوان مرطوب ترین حوضه آبریز داخلی کشور که در چند دهه اخیر با خشک سالی و کاهش سطح آب دریاچه روبه رو بوده است تحت سناریوهای  A۱B، A۲، B۱ و B۲ با استفاده از مدل های ریزمقیاس گردانی آماری LARS-WG و SDSM و خروجی مدل گردش عمومی HadCM۳ در سه دوره زمانی آینده (۲۰۳۰-۲۰۱۱، ۲۰۶۵-۲۰۴۶ و ۲۰۹۹-۲۰۸۰) مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از پارامترهای اقلیمی پیش بینی شده، میزان تبخیر و تعرق در سطح حوضه به صورت ماهانه و فصلی با استفاده از روش هارگریوز سامانی و همچنین پریستلی تیلور برای دوره های مختلف محاسبه گردید. نتایج حاصل نشان داد که به طور متوسط بلندمدت دمای حداقل در سطح حوضه بین ۲/۰ تا ۴/۳ و دمای حداکثر بین ۹/۰ تا ۹/۲ در دوره های آتی نسبت به دوره پایه (۱۹۹۰-۱۹۶۱) افزایش خواهد یافت؛ و میزان تبخیر و تعرق محاسبه شده در تمامی ماه ها و تمامی فصول و در دوره های آتی تحت تاثیر دما افزایش خواهد یافت؛ که این افزایش به صورت متوسط بلندمدت در سطح حوضه بین ۲/۴ تا ۱۵ درصد خواهد بود. از نتایج حاصل از این پژوهش می توان در مدیریت منابع آب های سطحی و زیرزمینی، طرح های آبیاری و زهکشی، برآورد نیاز آبی گیاهان، زمان بندی آبیاری و مطالعات زیست محیطی و طرح های آبخیزداری استفاده نمود.

Keywords:

Climate Change , Downscaling , Evapotranspiration , Urmia Lake , تبخیر و تعرق , تغییر اقلیم , ریزگردانی , دریاچه ارومیه