ارزیابی کارآیی فرمول های تجربی دیکن و کریگر در برآورد سیل خیزی حوزه کرخه

با توجه به کمبود ایستگاه های آب سنجی در سطح زیرحوزه ها و عدم وجود آمار و اطلاعات ثبت شده از سیل در حوزه های آبخیز کشور، به طور عملی نمی توان شدت سیل خیزی زیرحوزه ها را به تنهایی از تجزیه وتحلیل داده های موجود استنتاج نمود. در این راستا حوزه کرخه با مساحتی در حدود ۴۳ هزار کیلومترمربع در جنوب غربی کشور در محدوده استان لرستان به عنوان منطقه موردمطالعه انتخاب و در آن آمار و اطلاعات ۱۱ ایستگاه آب سنجی به عنوان نشان دهنده واکنش زیر حوزه های فاقد ایستگاه موردبررسی قرار گرفت. با انجام آزمون همگنی، رفع نقص و تعیین پایه زمانی مشترک ۵۷ ساله از طریق نرم افزار SMADA بهترین توزیع آماری، توزیع لوگ پیرسون نوع سوم برای تعیین ضریب سیل خیزی در این منطقه مناسب تشخیص داده شد و مقادیر دبی طراحی در دوره بازگشت های مختلف محاسبه شد که این مقادیر با مقادیر حاصل از ضریب سیل خیزی(KT) برابر می باشند. هم چنین با استفاده از فرمول های تجربی متداول دیکن و کریگر، ضریب سیل خیزی، در منطقه موردمطالعه دبی طراحی برآورد شد و سپس نتایج آن ها با دبی طراحی محاسبه شده از طریق آمار و اطلاعات ایستگاه های آب سنجی منتخب مورد ارزیابی قرار گرفت و مشخص شد که مقادیر حاصل از فرمول های دیکن  بسیار کاربردی است و فقط به مقادیر به دست آمده در دوره بازگشت های ۲، ۵ ، ۱۰، ۲۰، ۲۵ و ۵۰ سال بسیار نزدیک و تقریبا اختلاف بین آن ها غیر معنی دار می باشد. هم چنین با استفاده از آمار و اطلاعات دبی حداکثر لحظه ای ایستگاه های آب سنجی، ضرایب فرمول های تجربی منتخب برای منطقه موردمطالعه واسنجی شده و از این طریق می توان در زیر حوزه های هر یک از ایستگاه های آب سنجی دبی حداکثر لحظه ای را برآورد نمود و بر اساس آن ها طراحی های لازم را به عمل آورد.

Keywords:

ایستگاه های آب سنجی , حوزه آبخیز , دبی طراحی , ضریب سیل خیزی