ارکان جرم قتل عمد در حقوق ایران و افغانستان

بدون شک جرم قتل عمد سردسته ی تمام جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص است؛ زیرا حق تلف شده قربانی جرم مزبور، هرگز قابل جبران نیست. جرم قتل عمد عبارت از ازهاق روح انسان زنده دیگری با داشتنقصد قتل می باشد. با توجه به این که جرم قتل عمد، شدیدترین جرمی است که بشر می تواند مرتکب شود و درقوانین جزایی نیز برای آن شدیدترین مجازات تعیین شده و قانون گذاری در این زمینه نیاز به توجه به تمامی ابعادجرم مزبور دارد، لازم است تا دیده شود که نظام های اسلامی ایران و افغانستان چه قوانینی را در زمینه وضع نموده اند و با مقایسه ی ایندو نظام نکات قوت و ضعف دو نظام تبیین گردد. بنابر این، سوالی که در زمینه مطرح میشود این است که: مقررات جرم قتل عمد در حقوق کیفری ایران و افغانستان چگونه است؟ در مقام پاسخ فرضی به این سوال میتوان گفت: با توجه به این که نظام های حقوقی ایران وافغانستان تابع احکام اسلامی بوده و با پیروی از آن به این مهم پرداخته و احکام و مقررات آن را تبیین نموده است، میتوان گفت که اشتراکاتفراوانی میان دو نظام موصوف در زمینه وجود دارد؛ اما از آن جهت که نظام حقوقی ایران مبتنی بر فقه امامیه ونظام حقوقی افغانستان بر اساس فقه احناف بنا نهاده شده است، میتوان گفت که افتراقاتی به ویژه در زمینه یمجازات جرم قتل عمد میان دو نظام حقوقی مزبور مشاهده می شود .پژوهش حاضر به تبیین جرم قتل عمد ازلحاظ ارکان، شرایط تحقق و مجازات آن در سیستم حقوقی ایران و افغانستان پرداخته است. در زمینه ی جرم قتلعمد، پژوهشی با این ساختار و رویکرد تا کنون نگارش نشده است. بنابراین پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی،تحلیلی و تطبیقی برای بررسی موضوع این پژوهش پرداخته است که عمدهترین منابع به کار رفته در آن، قواعدو مقررات موجود در هردو نظام حقوقی، کتب، مقالات و پایان نامه های مرتبط با آن می باشد. یافته ها و نتایج اینپژوهش حاکی از آن است که قانون گذاران هردو کشور در نگاه کلی در زمینه جرم قتل عمد، نظر واحد داشته ونقاط اشتراک آنها زیاد است، به گونه ای که میتوان به اشتراک در شرایط تحقق جرم مزبور، اشتراک در ارکان سهگانه قانونی، مادی و معنوی جرم مزبور، ملاک قراردادن عنصر معنوی بعنوان فارق جرم قتل عمد از سایر انواع آن و پیش بینی تعزیرات در زمینه مجازات جرم موصوف اشاره کرد. با این وجود از افتراقات آن میتوان در زمینهمجازات جرم مزبور اشاره نمود، به گونه ای که قانون گذار ایران علاوه بر تعزیر، مجازات قصاص را نیز پیش بینینموده است؛ در حالیکه قانون گذار افغانستان به مجازات اعدام و حبس تعزیری تصریح نموده و نامی از قصاصبه عنوان مجازات، برای مرتکب جرم موصوف، نبرده است.

Keywords:

جرم , قتل عمد , ارکان , عناصر ,