مقایسه تاثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر خستگی و کیفیت زندگی در مردان مبتلا به نارسایی قلبی: یک مطالعه ی نیمه تجربی

خلاصه هدف. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر خستگی و کیفیت زندگی در مردان مبتلا به نارسایی قلبی انجام شد. زمینه. خستگی به عنوان یکی از نشانه ها و عوارض مهم نارسایی قلبی، علاوه بر تاثیر بر عملکرد روزمره و خودمراقبتی، بر کیفیت زندگی مبتلایان نیز تاثیر می گذارد که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد، بر این موارد تاثیرگذار هستند.  روش کار. این پژوهش، نیمه ­تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه انجام شد. تعداد ۴۵ نفر از مردان مبتلا به نارسایی قلبی به صورت هدفمند انتخاب و سپس در دو گروه آزمون و یک گروه کنترل (هر گروه ۱۵ نفر) با روش تصادفی ساده جای گذاری شدند. داده ­ها در سه مرحله به وسیله مقیاس خستگی آیووا، هارتز و همکاران (۲۰۰۳) و پرسشنامه کیفیت زندگی مبتلایان به نارسایی قلبی مینه سوتا، رکتور و همکاران (۱۹۸۴) جمع­آوری، و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای گروه ­های آزمون اجرا شد. تحلیل داده­ ها در نرم ­افزار SPSS نسخه  ۲۵ با آزمون تحلیل واریانس آمیخته انجام شد. یافته ها. هر دو مداخله شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در مراحل پس ­آزمون و پیگیری در مقایسه با گروه کنترل بر خستگی و کیفیت زندگی در مبتلایان به نارسایی قلبی تاثیر داشتند. آزمون تعقیبی، نشان دهنده تاثیر بیشتر درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کیفیت زندگی (۰/۰۰۰۱P≤) و عدم تفاوت معنادار بین دو مداخله (۰/۶۷۷=P) بر خستگی بود. نتیجه گیری. طبق نتایج، هر دو مداخله به ویژه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را می توان به عنوان مداخله ­هایی موثر بر خستگی و کیفیت زندگی در کنار درمان­ های پزشکی برای مبتلایان به نارسایی قلبی در مراکز درمانی به کار گرفت.

Keywords:

Acceptance and commitment therapy , Fatigue , Heart failure , Mindfulness-based cognitive therapy , Quality of life , خستگی , درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد , شناخت درمانی مبتنی ذهن آگاهی , کیفیت زندگی , نارسایی قلبی