بیماری ها و عوامل ویروسی تاثیرگذار بر رشد و عملکرد گندم

گندم با نام علمی Triticum aestivum L پر مصرف ترین غله موجود در جهان امروز و جهان دیروز وجهان آینده است . سالیان متمادی بر سر گندم و نان که قوت غالب ملتهاست جنگها به وقوع پیوست و امروزه ، کاشت و داشت و برداشت گندم برابر با قدرت اقتصادی برتر کشورهاست . کشوری که نان مردم را در اختیار زراعی خود دارد تقریبا از نظر مصرف سرانه ملت خود بی نیاز است . مبداء اولیه آن را آسیای غربی (سوریه، فلسطین، مصر، ایران و هند و افغانستان و ...) می دانند. گیاهی است جزء گروه غلات سردسیری ، تک لپه، نورپسند، علفی، یکساله، پائیزه یا بهاره، دارای ریشهی افشان ، ساقه بند بند و توخالی، گره ها توپر و مغزدار ، برگها دراز و کشیده و بدون دمبرگ که بصورت متناوب در دو ردیف به ساقه اتصال دارند در قسمت میانی برگ در محل اتصال به غلاف به ساقه زبانک و در طرفین غلاف در محل زبانک زائده های کوچکی بنام گوشوارک وجود دارد و طوقه دارای بافتهای مریستمی که ریشه و برگها را تولید می کند و مهمترین قسمت برای غلات پائیزه است ، گل آذین سنبله و خودگشن (گل دارای سه پرچم، دو کلاله و یک تخمدان) و درصد کمی حداکثر ۴ درصد دگر گشنی داشته و میوه آن فندقه و از تیره غلات Gramineae وجنس Triticum و دارای گونه های بسیار زیادی بوده از جمله گندم نان T.aestivum دارای سه نوع کروموزوم ۱۴ ۲n= ۲۸ ۲n = و ۲n = ۴۲ کروموزوم و بیشتر گندم های زراعی از نوع هگزاپلوئید و تتراپلوئید بوده و ارقام مختلف گندم در عملکرد، خاصیت نانوایی، مقاومت به آفات و بیماریها، نسبتا مقاوم به خشکی، مقاومت به شوری کم و بیش حساس در زمان جوانه زنی بذر نباید از ۳ میلی موس تجاوز نماید و بعداز رشد تا ۶ میلی موس صدمه نخواهد دید، سرما ، ورس، پاکوتاهی، پابندی، ارقام پابلند به ورس حساسترند ، پنجه زنی کم (تحریک پنجه زنی در غلات ، غلتک زدن و هرس زدن می تواند انجام شود و تعداد پنجه از ۲ تا ۸۰ متغیر است ) ریزش دانه ، ریشک دار بودن (حدود ۴ عدد و بیشتر) و یا نداشتن ریشک که ارقام ریشک دار به خشکی و کم آبی مقاومترند و غیره متفاوت می باشد و رنگ دانه در ارقام مختلف از سفید مایل به زرد، زرد و تا قرمز تغییر کرده و بزرگترین تولید کنندگان فعلی اتحادیه اروپا، چین، هند، آمریکا و آسیا و اقیانوسیه می باشد.

Keywords:

گندم , بیماری ویروسی , ویروس کوتولگی , ویروس موزائیک گندم , زراعت , کشاورزی , ارگانیک