شناسایی مناطق برداشت گردوغبار با استفاده از تصاویر ماهواره ای MODIS

گردوغبار یکی از پدیده های متداول و در ردیف بزر گترین مشکلات جوی محیطی در مناطق خشک و نیمه خشک استکه این امر هر ساله آثار مخربی برای ساکنان این مناطق دارد و خسارت های زیادی را به بخش های مختلف وارد میکند.در سال های اخیر آلودگی ناشی از ذرات گرد و غبار به یکی از معضلات زیست محیطی به خصوص در کشورهای در حالتوسعه تبدیل شده است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی مناطق برداشت گردوغبار کشور ایران و سلمانیه عراق بااستفاده از تصاویر ماهواره MODIS است . روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی و بر پایه گردآوری اطلاعات است، که با کمک مطالعات کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات اقدام گردید. سپس بر پایه بانک اطلاعاتی و تصاویر ماهواره ایMODIS به تحلیل خط سیر گردوغبار و شناخت منشاء آن پرداخته شد. با بررسی آمار سازمان هواشناسی کشور در یکدوره آماری ۱۰ ساله منتهی به سال ۲۰۲۲ دو رخداد مربوط به تاریخ های ۶ می ۲۰۲۲ و ۳ نوامبر ۲۰۱۷ که جزءشدیدترین موارد ثبت شده است، انتخاب گردید. به منظور تحلیل شرا یط جوی داده های مولفه مداری و نصف النهاری،اطلاعات فشار تراز سطح دریا و ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسک ال از پایگاه داده NCEP/NCAR به نشانیWWW.esrl.noaa.gov دریافت شد و نهایتا خط سیر گردوغبار ایران- سلیمانیه ترسیم گردید. در ادامه نیز برای آشکارسا زی مسیر پدیده گردوغبار از تصاویر سنجنده MODIS استفاده شد. براساس نتایج به دست آمده؛ مبدا هر دوگردوغبار منتخب، شهر سلیمانیه عراق با مختصات جغرافیایی ۳۸۷۲۱۵۲ - ۴۹۷۱۳۹ است که مناطق غربی کشور راتحت تاثیر قرار داده و پس از عبور از استان های کرمانشاه، کردستان، ایلام، زنجان و گیلان از کشور خارج می شود. لذامی توان چنین استنباط نمود که، پوشش گیاهی یکی از عوامل اصلی در کاهش میزان گردوغبار است که از ایجادفرسایش به عنوان عامل اولیه کانون های گر دوغبار جلوگیری می کند.

Keywords:

اثرات زیست محیطی , ریزگرد , سنجش از دور , بیابان زایی , تصاویر ماهواره ای