گیاه دارویی اسطوخودوس (Lavandula angustifolia) با دارا بودن قابلیت اقتصادی و زینتی و کاربرد زیاد آن در صنایع آرایشی- بهداشتی و دارویی، در سراسر جهان کشت می شود. به منظور بررسی اثر محلول پاشی اسیدآبسیزیک بر افزایش تحمل به تنش خشکی در رقم Munstead Organic این گیاه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده تولید گیاهی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال زراعی ۹۷-۱۳۹۶ اجرا شد. تیمارهای آزمایش در چهار سطح رژیم های آبیاری (شامل ۱۰۰-۹۰، ۸۰-۷۰، ۶۰-۵۰ و ۴۰-۳۰ درصد ظرفیت زراعی) و محلول پاشی اسیدآبسیزیک در سه سطح (شامل صفر، ۱۵ و ۳۰ میکرومولار در لیتر) لحاظ گردید. تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که بیشترین درصد اسانس با میانگین ۱۸/۱ درصد از کاربرد ۱۵ میکرومولار اسیدآبسیزیک در شرایط تنش خشکی (آبیاری ۴۰-۳۰ درصد ظرفیت زراعی به دست آمد. در حالی که بیشترین عملکرد اسانس با میانگین ۰۵۵/۰ گرم در گیاه مربوط به کاربرد ۳۰ میکرومولار اسیدآبسیزیک در شرایط آبیاری ۸۰-۷۰ درصد ظرفیت زراعی بود. همچنین گروه بندی اجزای اسانس نشان داد که از میان ۲۶ ترکیب شناسایی شده، شش ترکیب مونوترپن هیدروکربنه، ۱۰ ترکیب مونوترپن اکسیژنه، ۶ ترکیب سسکوئی ترپن هیدروژنه و چهار ترکیب سسکوئی ترپن اکسیژنه بودند. با افزایش خشکی میزان ترکیبات مونوترپنی هیدروکربنه و اکسیژنه کاهش و ترکیبات سسکوئی ترپنی هیدروکربنه و اکسیژنه افزایش یافتند. همچنین نتایج نشان داد که بالاترین میزان لیمونن (۱۰ درصد) از کاربرد ۱۵ میکرومولار اسیدآبسیزیک در آبیاری ۸۰-۷۰ درصد ظرفیت زراعی، کامفور (۴۷/۱۰ درصد) و بورنئول (۵۸/۵۱ درصد) از آبیاری کامل و عدم کاربرد اسیدآبسیزیک، کاریوفیلن اکساید (۸۰/۷ درصد) از کاربرد ۳۰ میکرومولار اسیدآبسیزیک در آبیاری ۶۰-۵۰ درصد ظرفیت زراعی و آلفامورولن (۹۰/۲۴ درصد) از کاربرد ۳۰ میکرومولار اسیدآبسیزیک در شرایط ۴۰-۳۰ درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. در کل، یافته های این پژوهش نشان داد که محلول پاشی اسیدآبسیزیک در خشکی ۴۰-۳۰ درصد ظرفیت زراعی می تواند سبب افزایش درصد اسانس و ترکیبات سسکوئی ترپنی برای مقابله با شرایط خشکی در گیاه اسطوخودوس شود.
