این مقاله درباره سلسله هخامنشیان و تاریخ آن می باشد. این سلسله از سال ۵۵۰ پیش از میلاد تا سال ۳۳۰ پیش از میلاد حکومت کرده است . هخامنشیان توانستند بخش هایی از یونان و بابل را زیر سلطه خود درآورند و جغرافیای سیاسی خود را توسعه دهند. این سلسله اولین امپراتوری تاریخ جهان نام گرفته است . مقاله به تفصیل درباره حکومت های مختلف این سلسله ، از کوروش بزرگ تا داریوش دوم و داریوش سوم، و اهمیت آثار باقیمانده از دوره هخامنشیان، مانند تخت جمشید و پاسارگاد، نیز صحبت می کند.کلمات کلیدی : هخامنشیان، سلسله ، کوروش بزرگ، داریوش دوم، تخت جمشید، پاسارگاد، امپراتوری ، تاریخ ، ایران، معماری ، آثار باقیمانده، اهورامزدا، دین ، هنر، اقتصاد، سیاست ، امپراتوری هخامنشی ، ایران باستان، زبان هخامنشیان، خط میخی ، بناهای باستان.مقدمه هخامنشیان نام سرسلسله دودمان خود، هخامنش ، را روی سلسله خود گذاشتند. سلسله هخامنشی از سال ۵۵۰ پیش از میلاد با روی کار آمدند و کوروش بزرگ تبدیل به یک شاهنشاهی شد و در سال ۳۳۰ قبل از میلاد توسط اسکندر مقدونی از پای درآمد. سلسله هخامنشی در مدتی کوتاه توانست بخش هایی از یونان و بابل را زیر سلطه خود درآورد و جغرافیای سیاسی خود را توسعه دهد. هم زمان با حکومت سلسله هخامنشی ، هیچ امپراتوری دیگری در هیچ جای جهان نبود؛ از این رو شاهنشاهی هخامنشی اولین امپراتوری تاریخ جهان نام گرفته است .پارسها که هسته اصلی دولت هخامنشی را تشکیل می دادند از آریایی های مهاجر به ایران بودند. نام این قوم در کتیبه های آشور ذکر شده است . آنها بعد از مهاجرت، ابتدا اطراف دریاچه ارومیه ساکن شدند؛ اما به دلیل تهدیدهایی که از جانب دولت آشور متوجه آنها شد، با ضعیف شدن دولت عیلام، به جنوب غرب ایران رفتند.نام کشور پارسوا برای اولین بار در کتیبه های آشور به چشم می خورد. راولینسن بر این عقیده است که کشور پارسها در این کتیبه آشوری همان اطراف دریاچه ارومیه است که قوم پارس ابتدا در آن ساکن شدند. از کتیبه های آشوری چنین استنباط می شود که پارسها زمانی که در اطراف دریاچه ارومیه بودند، تحت سلطه آشور قرار داشتند و در زمان فرورتیش پادشاه ماد، زیر سلطه ماد درآمدند و در زمان ضعف دولت ماد، در قلمرو سابق عیلام استقلال یافتند. پارسها از اختلاف ماد و آشور و ضعف آنها استفاده کردند و انشان را تصرف کردند. تصرف انشان در زمان چیش پیش روی داد؛ چون کورورش در کتیبه های خود از چیش پیش دوم به نام شاه انشان یاد کرده است .