نگاهی نو به «خویشتن» و «دیگری» : تصویرشناسی ادبی از منظر دانیل هانری پاژو

تصویرشناسی، گرایشی از ادبیات تطبیقی است که در اوایل دهه ی هفتاد میلاددی همزمان با پژوهش های نوین محققانی چون کلودپیشوا، اندره میشل روسو و بویژه دانیل هانری پاژو رنگ و بوی تازه ای به خود گرفت و توجه محافل علمی و ادبی را به خود جلب کرد. این شاخه ی مهم مطالعات تطبیقی که نخستین بار توسط ژان ماری کاره در سال های چهل میلادی مطرح شد، مطالعاتی را دربرمی گیرد کد در آن محقق تصویرشناس به بررسی تمامی تصاویر و بازنمایی های بیگانه («دیگری») در یک اثر ادبی یا یک ادبیاتمی پردازد. این دانش بین رشته ای که گاه به سمت تاریخ و گاه به سمت مطالعات ادبی گرایش پیدا می کند. تلاشی است برای یافتنابعاد گوناگون تصویر «دیگری». ماهیت ساختاری و چگونگی شکل گیری آن در خلال ادبیات. از آنجا که تصویر در ادبیات تطبیقی بهدریافت یک فرهنگ از فرهنگی دیگر اطلاق می شود. چنین تصویری، تصویری دوقطبی است: بدین معنا که تصویر «دیگری». درنهایت، تصویری است از« خود» که بواسطه شرح نشر و بسط تصویر «دیگری» استنتاج می شود.جستار حاضر بر آن است تا روش تحقیق و نقد تصویرشناختی پیشنهادی دانیل هانری پاژو را مورد تشریح قرار دهد. اگرچه غالباه روشنقد تصویرشناختی را روشی تاریخی-اجتماعی معرفی کرده انده پاژو روشی را ارائه می دهد که بر پایه ی سه مرحله: بررسی واژگانی،بررسی ساختاری و بررسی هرمنوتیک استوار است. از آنجا که مطالعات حوزه ادبیات تطبیقی در ایران سابقه ای طولانی ندارند و از سویدیگر، ادبیات تطبیقی زمینه تحقیق، پژوهش و مطالعات فراوانی را فراهم می سازد، شایسته است دیدگاه های نظربه پردازان مختلف اینحوزه شرح و بسط داده شوند تا بتوان از آنها در پژوهش های آتی در زمینه ادبیات فارسی بهره جست.

Keywords:

تصویرشناسی , ادبیات تطبیقی , دانیل هانری پاژو , دیگری , خودی