تنوع زیستی ارقام از لحاظ روی کارایی ، راهکاری پایدار جهت تعدیل کمبود روی در آفتابگردان abstract
کمبود مواد معدنی و ویتامین های مختلف از جمله کمبود عنصر روی (Zn)، مصرف ناکافی ریزمغذی ها در رژیم غذایی مصرفی روزانه ،یکی از عوامل مه م در به خطر افتادن سلامت و میزان مرگ و میر بالا در جهان به شمار می آید. ویتامین ها، پروتئین ها و ریزمغذی های ضروری از طریق تغذیه تامین می شوند، سوء تغذیه ، رژیم غذایی با مواد مغذی ناکافی و یا فاقد آنها ، می تواند منجر به بروز عوارض مرتبط که معمولا از آن با عنوان "گرسنگی پنهان" یاد می شود، گردد. به همین جهت در دو دهه اخیر تحقیقات برای کاهش کمبود این عناصر در انسان، به طور فزایندهای مورد توجه قرار گرفته است . ضریب مصرف روغن نباتی در سبد غذایی خانوارهای ایرانی به میزانی بالاست که این محصول به عنوان یکی از نیازهای اساسی جامعه در حوزه غذایی محسوب می گردد. دانه های روغنی بسیار غنی بوده و می توانند ویتامین ، فیبر و پروتئین مورد نیاز بدن را تامین کنند. آفتاب گردان (Helianthus annuus L.) یکی از چهار گروه عمده گیاهان روغنی است و از نظر سطح کشت به عنوان پنجمین گیاه مهم تولیدکننده روغن محسوب می شود. دانه آفتابگردان همانند سایر دانه های روغنی از خواص درمانی و مواد مغذی بالایی برخوردار است . در ساختار این
دانه روغنی انواع اسیدهای آمینه ، فیتواسترولها، فیبر، ویتامین و لینوئیک اسیدها وجود دارد و به دلیل داشتن درصد بالای اسید چرب لینولئیک نداشتن کلسترول و برخورداری از ثبات بیشتر در برابر اکسیداسیون از کیفیت مطلوبی برخوردار است . در ترکیب روغن آفتابگردان، مقادیر قابل توجهی روی ، آهن ، سلنیوم و اسید فولیک نیز وجود دارد که بر کیفیت آن می افزاید. استفاده از قابلیت های ژنتیکی ارقام، اساس یک برنامه اصلاحی و به نژادی است . در این بین هر چقدرتنوع ژنتیکی بین ارقام بالا باشد، طبیعتا برنامه انتخاب گونهها، ارقام و یا واریتههایی که از نظر صفات مورد نظر کارآتر باشند،هدف مندتر و دقیق تر خواهد بود. از همین روی پیشنهاد میشود، در برنامه های اصلاحی از تنوع زیستی موجود استفاده شود