تفسیر و بررسی محتوای کتاب علوم چهارم دبستان چاپ ۱۴۰۲

در برنامه های درسی جدید علوم تجربی و روش های آموزش آن، تاکید اساسی بر روش هایی است که در آن ها دانش آموز نقش فعالی دارد. بنابراین ، سایر عوامل مانند محتوای آموزشی ، تجهیزات و ابزارهای آموزشی و اقدامات معلم ، همگی در ارتباط با دانش آموز معنی و مفهوم پیدا می کنند. معلم در این روش ها نقش سازمان دهنده و جهت دهنده را دارد و می کوشد تا فعالیت های دانش آموزان را با هدایت خود به انجام رساند. در برنامه های آموزشی جدید آموزش زیست شناسی و علوم تجربی به ویژه در دوره آموزش عمومی ، استفاده از روش های تدریس مبتنی بر فرآیند حل مساله و مهارت های تفکر نسبت به گذشته اهمیت بسیاری یافته است . بر اساس این دیدگاه، برنامه ریزان در محتوای برنامه درسی به طرح موقعیت های حل مساله ای می پردازند. در این موقعیت ها دانش آموزان راهنمایی می گردند تا در مسیر حل مساله ، به مهارت ها، دانش ها، نگرش های تازه دست یابند(بدریان و رستگار، ۱۳۸۵). هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب علوم تجربی پایه چهارم دبستان چاپ ۱۴۰۲ است . جامعه آماری این پژوهش تمامی کتب دوره ابتدایی بوده و برای نمونه کتاب علوم تجربی پایه چهارم انتخاب شده است . از روش تکنیکی تحلیل محتوا (روش ویلیام رومی ) در این پژوهش استفاده شده است . نتایج حاصل از تحلیل متن کتاب نشان داد با توجه به عدد(۳۵۴.۰) که ازمحاسبه شاخص درگیری یادگیرنده متن کتاب به دست آمده؛ این عدد در محدوده بین (۵.۱ - ۴.۰) نیست و درچنین محتوایی ، فراگیران به توانایی های تفکر، مشاهده و تحلیل گری، دقت ، پویایی و انگیزه یادگیری دست نمی یابند و قدرت پژوهندگی و حل مساله را کسب نخواهند کرد. از سویی نتایج حاصل از شکل ها و منحنی ها با توجه به عدد(۸۹.۰) که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده در متن کتاب به دست آمده است ، بیان می کند این عدد بیشتر از (۴.۰) بوده و بنابراین کتاب توانایی فکرکردن را در فراگیران افزایش می دهد. همچنین نتایج حاصل از فعالیت های پیشنهادی کتاب با توجه به عدد(۷۵.۰) که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده درفعالیت های پیشنهادی کتاب به دست آمده و از (۵.۱) کمتر است ؛ بیانگر این است که فعالیت های کتاب توانایی فکر کردن در فراگیران را افزایش می دهد و دانش آموزان را با فعالیت های مناسب درگیر می کند و از دانش آموزان انتظار ندارد به طور مرتب و مداوم به تجزیه و تحلیل بپردازند بدون آنکه اطلاعات کافی به فراگیر داده باشد یا به شرایط فراگیر توجهی کرده باشد. از طرفی نتایج حاصل از پرسش های متن کتاب با توجه به عدد (۱) که از محاسبه شاخص درگیری یادگیرنده، درپرسش های متن کتاب به دست آمده؛ در محدوده بین (۵.۱ - ۴.۰) قرار دارد، بنابراین در چنین محتوایی ، فراگیران به توانایی های تفکر، مشاهده وتحلیل گری، دقت ، پویایی وانگیزه یادگیری دست می یابند وقدرت پژوهندگی وحل مساله را کسب خواهندکرد. با توجه به نتایج ، پژوهشگر چهار مولفه از مراحل تحلیل محتوای ویلیام رومی را مورد بررسی قرار داده و مشخص است ۳/۴ محتوای کتاب شامل (شکل ها، فعالیت ها و پرسش های متن ) فعال بوده و ۱/۴ محتوای کتاب (متن کتاب) غیرفعال است .

تفسیر و بررسی محتوای کتاب علوم چهارم دبستان چاپ ۱۴۰۲ Keywords:

تحلیل محتوا , کتاب علوم تجربی , روش ویلیام رومی , پایه چهارم