بررسی ترکیب شیمیایی منابع آب روستایی استان سمنان

مقدمه و هدف: منابع آب زیرزمینی به دلیل عبور از لایه های مختلف زمین از کیفیت متفاوتی برخوردار هستند. برخی از یونهای محلول در آبها، اجزائی طبیعی آب به حساب می آیند و در زمره یونهای اصلی هستند. این یونها که شامل آنیونها و کاتیونها هستند ترکیب طبیعی آبها را مشخص می کنند. رخساره ی شیمیایی آب و تیپ آبها را بر حسب آنیونهای اصلی آبها یعنی بی کربنات، سولفات و کلرور تعیین می نمایند. روشهای شولر، STIFF و PIPER از روشهایی هستند که تیپ آبها بر اساس این یونها تعیین می نمایند. تاکنون ترکیب منابع آب روستایی استان شناسایی نشده است. لذا شرکت آب و فاضلاب روستایی استان سمنان در مطالعه ای جامع منابع آب روستاهای تحت پوشش خود در استان را مورد بررسی قرار داد، تا با استفادهاز آن سیاستهای تأمین آب شرب روستایی استان تدوین گردد. روش اجرا: در این مطالعه 178 منبع آب در روستاهای تحت پوشش استان شناسایی شد. پارامترهای لرور، سولفات، بیکربنات، سدیم، کلسیم و منیزیم با استفاده از آخرین دستورالعمل آزمایشهای آب و فاضلاب مربوط به APHA, AWWA و WEF مورد سنجش قرار گرفت. روابط یونی آنیونها و کاتیونها مشخص و بر اساس شاخصهای rCl/4rSO, rMg/rNa, rCa/rNa و همچنین 3rCO + 3rHCO/rCl تیپ منابع آب در سه گروه کلروره (سدیک و کلسیک)، بی کربناته (سدیک و کلسیک) و سولفاته (سدیک و کلسیک) طبقه بندی شدند. نتایج: مطالعات نشان داد از 36 منبع آب روستایی در گرمسار 83 درصد کلروره سدیک، 14 درصد سولفاته سدیک و کلسیک و تنها 3 درصد بی کربناته سدیک است. از 20 منبع آب روستاهای سمنان 30 درصد سولفاته سدیک و کلسیک، 10 درصد کلروره سدیک و 60 درصد باقی مانده بی کربناته کلسیک است. از 37 منبع آب روستایی دامغان 49 درصد کلروره سدیک، 24 درصد سولفاته سدیک و کلسیک و 27 درصد باقیمانده بی کربناته کلسیک و سدیک است. همچنین از مجموع 87 منبع آب در روستاهای شاهرود 24 درصد کلروره سدیک، 27 درصد سولفاته سدیکو کلسیک و 49 درصد بی کربناته سدیک و کلسیک گزارش گردید. بحث و نتیجه گیری: از مجموع 178 منبع آب در روستاهای استان سمنان 39 درصد منابع کلروره، 24 درصد سولفاته و 37 درصد بی کربناته بوده است. اکثر م نابع آب روستایی گرمسار کلروره و کاملاً شور می باشد و برای آشامیدن م ناسب نیستند. وجود لایه های نمک در منطقه گرمسار علت عمده شور شدن منابع آب این شهر است. میزان کلرور آب در مناطق سمنان کاهش یافته و مجدداً در مناطق دامغان افزایش نشان می دهد و در شاهرود کاهش می یابد. وجود سولفات در برخی از منابع استان موجبات خواص مسهلی آب و ایجاد طعم ناخوشایند گردیده است. هر چند املاح فوق به لحاظ بهداشتی مشکلات خاصی را در پی ندارد، لکن نارضایتی مصرف کننده را به دنبال خواهد داشت و آنها را به استفاده از دیگر منابع آب تشویق می کند که ممکن است آلودگی داشته باشند.

Keywords:

استان سمنان , منابع آب , تیپ آب , روستاها