بررسی تأثیر روشهای افزایش کارایی بذر بر جوانه زنی ارقام جو تحت شرایط تنش های محیطی

با توجه به اینکه یکی از حساس ترین مراحل رشد گیاه مرحله جوانه زنی است و با توجه به تأثیر تنش های محیطی (خشکی، شوری و سرما) بر کاهش جوانه زنی بذر گیاهان با استفاده از روش پرایم کردن می تواند مقاومت گیاهان را به تنش سرما گرما خشکی و شوری افزایش داد. در این تحقیق مناسب ترین شرایط پرایمینگ شامل مدت زمان، درجه حرارت و پتانسیل محلول پرایمینگ بذرهای جو ارقام نصرف، کویر و ریحان کشت شده در استان سمنان و تأثیر ا ین تیمار بذری بر خصوصیات جوانه زنی تحت شرایط تنش خشکی، شوری، سرما مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایشات در دو مرحله صورت گرفت. 1-آزمایشات تعیین مناسب ترین شرایط پرایمینگ: در این آزمایش سه رقم بذر جو مورد بررسی برای تعیین مناسب ترین شرایط پرایمنیگ بذر شامل پتانسیل محلول ب رایمینگ مدت زمان و درجه حرارت پرایمینگ مورد آزمایش قرار گرفت. برای انجام آزمایش از طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار استفاده شد. سطوح پتانسیل اسمزی محلول پرایمینگ (4-، 8-، 12- و 16-) و مدت زمان پرایمینگ (7، 3 و 14 روز) و درجه حرارت پرایمنگ (20، 15 و 25 درجه سانتی گراد است. در آزمایشات مرحله دوم تأثیر پرایمنیگ بر جوانه زنی بذر جو تحت تنش های مختلف محیطی مورد بررسی قرار گرفت. در این مرحله با توجه به نتایج بدست آمده از آزمایشات مرحله اول عکس العمل جوانه زنی بذرهای تیمار شده (اسموپرایمینگ) در مقایسه با بذرهای پرایم نشده در مواجهه با استرس های محیطی در زمان جوانه زنی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مربوط به تأثیر خشکی بر جوانه زنی نشان داد که تیمار خشکی اثرات کاهنده ای بر درصد و سرعت جوانه زنی داشته استو همچنین نتایج نشان داد که بین بذور پرایم شده و نشده با احتمال 0/05 درصد تفاوت معنی داری از لحاظ درصد و سرعت جوانه زنی وجود دارد و مشخص شد، بذور پرایم نشده در همه سطوح خشکی بیشترین کاهش در درصد و سرعت جوانه زنی دارا می باشند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد تنش شوری بر درصد و سرعت جوانه زنی بذور جو اثر معنی داری دارد. نتایج مربوط به تأثیر درجه حرارت بر جوانه زنی نشان داد که کاهش تنها 5 درجه سانتیگراد درجه حرارت جوانه زنی نسبت به دمای 25 درجه سانتیگراد (20 درجه سانتیگراد درجه حرارت جوانه زنی) تغییرات معنی داری را در درصد و سرعت جوانه زنی ایجاد نکرد، ولی کاهش 10 درجه ای درجه حرارت جوانه زنی (15 درجه سانتیگراد) هم سرعت و هم درصد جوانه زنی بالاتری در مقایسه با دمای 15 درجه سانتیگراد دارد، بطوری که مشخص شد کاهش دما از 25 درجه به 20 و 15 درجه سانتیگراد به ترتیب باعث کاهش 1 درصد و 12 درصد در جوانه زنی شد.

Keywords:

پرایمینگ , تنش های محیطی , جوانه زنی , جو