ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعه شهری با مدل تصمیم گیری چندمعیاری و سیستم اطلاعات جغرافیایی مطالعه موردی شهر سهند

رشد بالای جمعیت و نیاز به توسعه شهری یکی از الزامات مهم جوامع امروزی می باشد که در صورت عدم مکانیابی صحیح توسعه وتوجه به پارامترهای فیزیکی- زیستی می تواند صدمات جبران ناپذیری بر محیط زیست وارد کرده و موجب عدم تحقق توسعه پایدار گردد. استفاده از سرزمین، بدون درنظر گرفتن تفاوت های اکولوژیک و پتانسیل های محیطی، باعث پیامدهای ناگوار و تخریب محیط زیست می شود که در نهایت، منابع طبیعی را در معرض تهدید قرار داده و محیط را از توسعه ی پایدار دور می کند. منطقه سهند با تنوع اکوسیستم های مناسب و مساعد برای زیست آن سانی و تنوع جاذبه های طبیعی چشم اندازها و مناظر با ارزش زیست محیطی، از مهمترین نقاط جمعیت پذیر استان آذربایجانش شرقی است؛ از این رو، رشد شهرها و سکونتگاه های روستایی و در پی آن سایر زیرساخت ها و تأسیسات انسانی مورد نیاز، ناگزیر از ارزیابی توان ا کولوژیک کابری مناسب و اختصاص پهنه هایی از منطقه برای این نوع کاربری شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین کاربری مناسب توسعه ی شهری در منطقه سهند، شهرستان اسکو، استان آذربایجان شرقی تهیه شده است. توسعه زیاد شهر سهند و فقدان مطالعات جامع علمی در خصوص ارزیابی توان اکولوزیک توسعه آنف موجب گردید ارزیابی توان اکولوژیک کاربری توسعه شهری سهند با مدل تصمیم گیری چند معیای MCDM و GIS به عنوان موضوع تحقیق انتخاب گردد. در این راستا در مرحله اول م حدوده مطالعاتی سهند و پارامترهای فیزیکی- اکولوژیکی مؤثر در م کانیابی طرح توسعه شهری در دو بخش 1-فیزیکی (شامل بررسی های جغرافیایی، زمین شناسی، خاکشناسی، هیدرولوژی، هیدروژئولوژی، اقلیم شناسی و غیره) و 2-منابع زیستی (شامل بررسی پوش گیاهی و جانوری، مناطق تحت حفاظت و غیره) تعیین گردید. در مرحله دوم: استاندارد سازی و تلفیق لایه های اطلاعاتی بااستفاده از نرمافزار Arc Gis انجام گرفته و وجهات توسعه شهری تعیین گردید. در مرحله سوم: تحلیل ها به روش WLC و AHP انجام گرفته و نقشه توان اکولوژیک توسعه شهر سهند استخراج گردیده و با مقایسه با مدل توسعه شهری، طبقه بندی گردید. شهر سهند در حال حاضر دارای 2329 هکتار مساحت می باشد و نتایج حاکی از ان است که از مجموع مساحت محدوده مطالعاتی سهند که در 1721 واحد اکولوژیک شناسایی شده و دارای 45200 هکتار مساحت بود، 3326 هکتار دارای توان درجه 1 و 4279 هکتار دارای توان درجه 2 برای توسعه شهری می باشد. در حال حاضر، پراکنش فضایی مراکز جمعیتی شهرستان بیشتر در کاربری درجه 2 (متوسط) قرار دارد که از مهمترین دلایل آن می توان به شیب متوسط، بافت نسبتاً خوب خاک، شرایط زهکشی مناسب و شرایط اقلیمی مساعد اشاره کرد.

Keywords:

ارزیابی توان اکولوژیک , توسعه شهری , شهر سهد , GIS