نقش مراکز پژوهشی در شکلگیری و تنظیم سیاست خارجی

افزایش پیچیدگی موضوعات و معادلات بین المللی ضرورت به کارگیری سازوکارهای مناسب برای شناخت هرچه بهتر پدیده های جهانی را به یکی از الزامات قاطع در تدوین و تنظیم سیاست خارجی کارآمد تبدیل کرده است. تا زمانی که حکومت ها به درک جوانب مختلف یک موضوع یا پدیده جهانی قادر نباشند امکان اتخاذ جهت گیری و راهبرد مناسب را در قبال آن موضوع نخواهند داشت. این واقعیت موجب می شود تا مجموعه نیروهایی که عملکرد و کارکرد آنها در راستای تبیین و شناخت بهتر مسائل بین المللی است اهمیت فراوانی در چرخه سیاستگذاری خارجی بیابند. در واقع تدوین یک سیاست خارجی موفق و تامین اهداف و اولویت های ملحوظ در آن، تا حد بیاری نیازمند توجه به فعالیت کارشناسی است. از این رو امروزه در بسیاری از کشورهای جهان مراکز و محافل پژوهشی و علمی نقش موثری در تبیین مسائل و موضوعات مرتبط با سیاست خارجی و تجویز راهبردهای مقتضی ایفا می کنند. مراکز پژوهشی چه آنهایی که در خدمت نهاد دولت یا پارلمان هستند و چه آنهایی که ماهیتی غیرحکومتی دارند در بسیاری از کشورها به یک بازوی موثر در تنظیم سیاست خارجی تبدیل شده اند.مشارکت مراکز پژوهشی در سیاست خارجی می تواند به شیوه های مختلفی صورت پذیرد؛ ایده پردازی، تربیت نیروی کارشناسی و حضور اعضای مراکز پژوهشی در حکومت، ارائه مشاوره، گردهم آوردن کارشناسان سیاست خارجی، ارتباط با سیاست مداران و تصمیم گیرندگان، تاثیرگذاری بر روابط دوجانبه، حساس کردن افکار عمومی نسبت به مسائل سیاست خارجی، مشارکت در فرآیند جهانی، ایجاد صلح و توسعه روابط بین المللی و مشارکت در کنفرانس های بین المللی از جمله مهمترین این شیوه ها به حساب می آید. مراکز پژوهشی از این طریق توانسته اند تاثیر چشمگیری بر فرآیند سیاست خارجی و تعیین ترجیحات فرامرزی نظام های سیاسی خود بر جای گذارند.

Keywords:

مراکز پژوهشی , سیاست خارجی , سیاستگذاری , اتاق فکر