کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده به منظور شناسایی عوامل تعیین کننده قصد و رفتار دانشجویان برای بازیافت زباله

سابقه وهدف : بازیافت بعنوان یک موضوع عمده و مهم در حفاظت ونگهداری محی زیست وظیفه تمام اقشار خصوصا قشر تحصیل کرده است و این رفتار تحت تاثیر عوامل بی شماری که می توان انها را در قالب الگوهای تغییر رفتار بررسی کرد. هدف مطالعه حاضر بررسی کارآیی نظریه رفتار برنامه ریزی شده به منظور پیش بینی و شناسایی عوامل تاثیر گذار بر رفتار دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قزوین برای بازیافت زباله می باشد. روش تحقیق : تعداد 264 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قزوین با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای طبقه بندی شده برای شرکت در این مطالعه توصیفی تحلیلی انتخاب شدند . ابزار گردآوری داده ها یک پرسشنامه محقق ساخته بود که شامل اطلاعات دموگرافیک و 31 سوال در حیطه های نگرش (14 آیتم)، هنجار انتزاعی(4 ایتم)، کنترل رفتاری درک شده (8آیتم)، قصد رفتاری (2 آیتم) و رفتار (3 آیتم) است علاوه بر این 12 سوال به منظور ارزیابی وضعیت آگاهی آنها طراحی شد. توافق درونی آیتم های هر یک از سازه ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و همچنین پایانی پرسشنامه با ضریب آزمون باز آزمون در فاصله دو هفته ای در نمونه پایلوت 30 نفری ارزیابی شد. داده ها در نهایت وارد نرم افزار SPSS17.0 و AMOS شد و با استفاده از آزمون های آماری خی دو، آنالیز واریانس و آنالیز عاملی اکتشافی و مدل یابی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل شدند . نتایج : نتایج نشان داد که سازه کنترل رفتاری درک شده قوی ترین پیش بینی کننده رفتار است(0/567=β) . همچنین هنجارهای انتزاعی با شدت کمتری بعنوان یک پیش بینی کننده قصد رفتاری عمل نمود (0/459=β). نگرش یک پیش بینی کننده غیر مستقیم بر قصد رفتاری بود در حالی که هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده بعنوان واسطه می توانند موجبات تاثیر گذاری نگرش بر قصد و رفتار بازیافت در دانشجویان را توجیه نمایند. نتیجه گیری و بحث : مطالعات آتی باید به منظور بررسی عوامل تاثیر گذار بر رفتار بازیافت در دانشجویان و سایر اقشار جامعه در کنار دو سازه مهم و پیش بینی کننده کنترل رفتاری درک شده و هنجارهای انتزاعی از تعیین گرهای اجتماعی - روانشناختی - اقتصادی دیگر مانند تعهد، التزام آوری، انگیزه، حساسیت درک شده، شدت درک شده و منابه راهنما استفاده نمایند. همچنین به منظور آموزش اثربخش به اقشار مختلف می توان بر ارتقای خودکارآمدی و کاهش موانع متصور برای بازیافت و افزایش حمایت های اجتماعی و شبکه ای حمایت گر تاکید داشت .

Keywords:

بازیافت , زباله , تئوری رفتار برنامه ریزی شده , نگرش