ارزیابی و گروه بندی ژنوتیپهای امید بخش گندم در دو شرایط آبی و تنش خشکی بعد از گرده افشانی

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های امید بخش گندم، تعداد 20 ژنوتیپ امید بخ ش در سال زراعی 85-1384 در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی بعد از گرده افشانی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در اراضی ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل مورد ارزیابی قرار گرفت . بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب، بین ژنوتیپ های مورد مطالعه از لحاظ اکثر صفات اختلاف معنی داری وجود داشت که نشانگر وجود تنوعژنتیکی کافی برای اکثر صفات بود . اثر متقابل ژنوتیپ و شرایط محیطی برای عملکرد دانه معنی دار و برای بقیه صفات غیر معن ی دار شد . در شرایط بدون تنش ژنوتیپ های شماره 4، 12 و 3 در شرایط دارای تنش ژنوتیپ ها ی شماره 8 و 20 دارای بالاترین عملکرد دانه بودند، مقایسه میانگین دو شرایط دارای تنش و بدون تنش از نظر صفات ارزیابی شده نشان داد که به جز برای صفات طول پدانکل، طول سنبله و تعداد دانه در سنبله ارزش بقیه صفات ارزیابی شده در شرایط بدون تنش بیشتر بود . بیشترین ضر یب تغییرات ژنوتیپی به صفت وزن پدانکل وکمترین آن به صفت شاخص برداشت مربوط بود . صفات وزن پدانکل، طول سنبله و طول پدانکل دارای وراثت پذیری بالایی بودند. در مورد عملکرد دانه میزان ضریب تغییرات محیطی بالاو در نتیجه وراثت پذیری پایین بود. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها از نظر شاخص های مقاومت به تنش خشکی، ژنوتیپ های شماره 7، 8، 13، 17، 18 و 20 به عنوان ژنوتیپ های برتر شناخته شدند.

Keywords:

تنش خشکی بعد از گرده افشانی , وراثت پذیری , تجزیه خوشه ای و گندم