مرزبندی مفاهیم عقل و دلیل عقلی در متون فقهی
Publish place: International Congress on Culture and Religious Thought
Publish Year: 1393
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: Persian
View: 1,266
This Paper With 20 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
ICCRT01_0623
تاریخ نمایه سازی: 25 مهر 1393
Abstract:
فقهای اعصار مختلف به دلیل داشتن تخصص در حوزه های مختلف چون فقه ، کلام، تفسیر، فلسفه و امثال آن در استفادهاز واژه عقل در متون فقهی معانی مختلفی را مد نظر قرار داده اند. از این رو هر واژه بکار رفته در متون تألیفی ایشان ممکناست معانی خاصی داشته باشد که دقت در آن برای درک متن بویژه در آثار متقدمین بسیار با اهمیت است. بنابر این دراین پژوهش ضمن ارائه مفاهیم بکار رفته از عقل در این متن ها تلاش شده است، مرزهای این مفاهیم تبیین گردد تا دراستفاده بهتر از متون بکار آید. بنابراین در این پژوهش معنای عقل در لغت مورد بررسی قرار گرفته است. مفهوم آن درمتون قران و روایات و نیز فضای عمومی صدر اسلام نیز تبیین شده است. مفهوم عقل در علم کلام نیز مورد توجه قرارگرفته است. بررسی مفهوم عقل در متون فقهی نیز که هدف اصلی مقاله بوده است نشان می دهد عقل به عقل همگانی وبدیهی، عقل تجربی و عقل نظری قابل تقسیم است. همچنین در فقه عقل در چهار مورد بکار رفته است که عبارتند از:عقل به عنوان محور تکلیف، به عنوان ابزار شناخت، به عنوان منبع استنباط و به عنوان ارزیابی افعال واشیاء با ملاک حسنو قبح. فقها گاه عقل را در اصول عملیه به کار برده اند. و تفاوت مفهوم عقل با دلیل عقل، سیره عقلا و سیره متشرعه نیزمرزهای مفهومی آن را بیشتر مشخص کرده است.
Keywords:
Authors
سید محمدعلی موسوی مطلبی
عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی
حسن جمشیدی
پژوهشگر جهاد دانشگاهی مشهد
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :