اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و صفات زراعی ژنوتیپهای بومی و اصلاح شده برنج

به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و خصوصیات زراعی ژنوتیپهای بومی و اصلاح شده برنج، دریک آزمایش مزرعه ای 15 ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار و در دو محیط (بدون تنش و تنش خشکی) در سال 1390 در موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل روز تا 50 درصد گلدهی، روز تا رسیدگی، طول خوشه، عملکرد دانه، عملکرد زیستی، شاخص برداشت و درصد برنج سالم و خرد بودند. اثر تنش بر تمامی صفات مورد بررسی به جز روز تا گلدهی معنیدار بود. تنش خشکی کاهش روز تا رسیدگی، عملکرد زیستی، عملکرد دانه (از 3618 به 1895 کیلوگرم در هکتار)، میزان برنج سالم (از 83 درصد به 78 درصد) و شاخص برداشت (از 44 به 39 درصد) و افزایش درصد برنج خرد از 17 به 22/4 درصد را باعث شد. تجزیه خوشه ای بر اساس صفات مورد بررسی ژنوتیپها را در هر محیط به سه گروه تفکیک کرد. در مجموع در آزمایش حاضر، تنش خشکی باعث کاهش شدید عملکرد دانه و میزان برنج سالم گردید. برنج رقم خزر پاسخی مشابه ارقام بومی و حساس به تنش نشان داد و لاین SA13 نیز در شرایط تنش با ژنوتیپهای دیررس و پرمحصول ( 203، 416، ندا) همگروه گردید.

Keywords:

برنج , تنش خشکی , تجزیه خوشه ای , شاخص برداشت , برنج خرد