واکاوی جنبه های دراماتیک داستان رستم و سهراب شاهنامه بر پایه درام شناسی ارسطو

از میان داستان های دوره های سه گانه اساطیری، پهلوانی و تاریخی شاهنامه فردوسی، داستان های دوره پهلوانی زمینه هایی استوارتر و جذاب تر برای پژوهش دارند. جدا شدن کارکرد پهلوانی از خویشکاری شخص اسطوره- شاه- پهلوان در داستان های این دوره و تجلی آن در خویشکاری شخص جداگانه ای به نام پهلوان، با کنش ها و احساس هایی به طور فزاینده از نوع رفتارها و عواطف انسان معمولی از یک سو، و گرایش فردوسی به کاوش و گزارد انگیزه های درونی پهلوانان در برابر رویدادهای حماسی از سوی دیگر، بعد شخصیت (قهرمان) پردازی را ژرف تر کرده و ساختار را از سطح روایت حماسی صرف به سطح ساختار درامی و تجسم عملی تحول بخشیده که جلوه آن در برخی از داستان های پهلوانی بارزتر است. بررسی جنبه های دراماتیک داستان های پهلوانی، افزوده بر شناسایی قابلیت های نمایش، به تشخیص روشمندانه و درست تر هویت نوعی آنها نیز کمک بسیاری می کند. مقاله حاضر، با گزینش یکی از معروف ترین داستان های پهلوانی شاهنامه، داستان رستم و سهراب و با تأکید مقدماتی بر اصالت روایت ایرانی آن در قیاس با روایت های غیر ایرانی و همچنیندرنگی بر نام نوعی، به واکاوی جنبه های دراماتیک آن بر پایه پوئتیکای ارسطو، به منزله کهن ترین و –در عین حال- معتبرترین رساله در شناخت سازوکار درام در آثار منظوم و غیر منظوم کلاسیک، می پردازد و نتایج کار خود را برمی شمارد.

Keywords:

شاهنامه فردوسی , داستان های پهلوانی شاهنامه , داستان رستم و سهراب , هنر شاعری/ فن شعر/ پوئتیکای ارسطو , جنبه های دراماتیک