اثر اقتصاد سایه ای بر رشد اقتصادی در کشورهای درحال توسعه : یک تحلیل تجربی با روش پنل پویا

فعالیتهای سایه ای در تمامی کشورهای دنیا بخش مهمی از فعالیتهای اقتصادی را تشکیل می دهند که بلحاظ نظری ممکناست تواما دارای اثراتی سودمند یا مخرب بر رشد اقتصاد رسمی بوده و برایند این اثرات متناقض است که نتیجه نهایی و نوعتاثیر اقتصاد سایه ای را بر رشد اقتصادی مشخص میسازد. از اینرو اثر فعالیتهای سایه ای بر رشد اقتصادی بعنوان موضوعیبسیارمهم وچالش برانگیز همواره مورد توجه و بحث پژوهشگران اقتصادی و اجتماعی قرار گرفته است.پرسش محوری در اینمطالعه این است که در کشورهای درحال توسعه اثرات سودمند فعالیتهای سایه ای مسلط می شوند یا اثرات مخرب؟! پاسخ بهاین سوال مشخص خواهد کرد که با گسترش فعالیتهای سایه ای در این کشورها رشداقتصادی تقویت شده و سرعت میگیرد یامحدود شده و تحت فشار قرار خواهد گرفت. برای این منظور، مجموعه ای از داده های آماری 25 کشور درحال توسعه ازجمله ایران طی دوره سالهای 2007-1999 درنظر گرفته شده و در چارچوب متدولوژی اقتصادسنجی مدلهای پنل پویا (DPD)، مدل رگرسیونی تصریح شده با توجه به درونزایی رگرسو ر اقتصاد سایه ای با بکارگیری متغیرهای ابزاری (IV) در قالب روش تعمیم یافته گشتاورها (GMM) برآورد ونتایج تحلیل شده است. برآوردهای حاصله فرضیه محوری مطالعه را تایید نموده و دلالت بر تقویت رشد اقتصادی این کشورها همگام با گسترش فعالیتهای سایه ای در آنها داشته و نشان میدهند که در کشورهای منتخباثرات سودمند بر اثرات مخرب غلبه می کنند. این برآوردها دستاوردهای دیگری نیز در پی دارند که در بخش انتهایی مقاله بهمهمترین آنها اشاره شده است.

Keywords:

اقتصاد سایه ای , رشد اقتصادی , مدلهای رگرسیونی پنل پویا (DPD) , روش تعمیم یافته گشتاورها (GMM)