تعیین روشهای مناسب جهت برآورد تبخیر و تعرق مرجع در منطقه رشت

یکی از راه های کاهش تلفات آب در مزارع، برنامه ریزی صحیح آبیاری است که اساس آن برآورد دقیق نیاز آبی گیاهان می باشد. معادلاتی که برای محاسبه تبخیر و تعرق مرجع (ET0) استفاده می شوند به دلیل ماهیت تجربی آن ها برای تمام شرایط اقلیمی مناسب نیستند. از این رو لازم است که معادله ی مناسب هرمنطقه مشخص شود. بدین منظور در این تحقیق با استفاده از میانگین داده های لایسمتری برداشت شده در دوره های ده روزه خرداد تا شهریور در طی سه سال زراعی متوالی در مؤسسه تحقیقات برنج کشور، مقدار تبخیر و تعرق گیاه مرجع محاسبه شده و با 16 معادله تجربی موجود در نرم افزار Ref-ET با آماره های RMSE و R مورد مقایسه قرار گرفت که به ترتیب معادلات هارگریوز، پریستلی تیلور و پنمن (فائو 24) با دارا بودن کمترین مقادیر RMSE در هر یک از سه سال و دارا بودن مقادیر ضریب همبستگی 0/729، 0/619 و 0/614 با داده های لایسیمتری به عنوان بهترین روش ها شناخته شدند. معنی دار بودن این اختلافات نیز با نرم افزار SPSS سنجیده شد که درکل، برای فرمول های تجربی هارگریوز، پریستلی تیلور و پنمن (فائو 24) اختلاف معنی داری مشاهده نشد. در بین سه روش، فرمول تجربی هارگریوز به عنوان مناسب ترین فرمول برای منطقه ی رشت پیشنهاد شد، زیرا این روش برخلاف دو روش دیگر، روشی دمایی است و با توجه به پدیده گرمایش زمین، قادر است مقادیر تبخیر و تعرق را در آینده پیش بینی نماید که امکان برنامه ریزی آبیاری و مدیریت آب را نیز فراهم کند. هم چنین جهت برآورد تبخیر و تعرق به روش های هارگریوز و پریستلی تیلور، به داده های ورودی کمتری نسبت به روش پنمن (فائو 22 ) نیاز است.

Keywords:

تبخیر و تعرق مرجع , لایسیمتر , رشت