مدیریت بحران های چندمولفهای درس های آموخته شده از بازسازی پس از سونامی 2004 جنوب شرق آسیا

مدیریت بحران در سوانح فرایندی پیچیده است که نتنها بخشهای مختلف جامعه را درگیر می نماید، بلکه نیازمند پیشبینیهای قبلی در زمینه فراهم کردن منابع و طیف گستردهای از مهارتهاست. بنابراین، هماهنگی میان نهادها و ارگان هایمختلف درگیر، عامل مهم و اساسی در آن میباشد. باید توجه داشت پیچیدگی مباحث مدیریت بحران با گسترش ابعاد سانحه در ارتباط مستقیم قرار دارد. در این راستا، چه بسا سوانح به ظاهر محدود به بحرانی چند مولفهای در سطح منطقه و غیرقابلکنترل تبدیل گردند. از این رو مطالعه سوانح مختلف در جهان و همچنین تحقیق و بررسی در مورد ریشه ها و مولفه هایتاثیرگذار بر افزایش وسعت بحران میبایست در دستور کار دستاندرکاران و برنامهریزان بازسازی و مدیران بحران قرار گیرد. مقاله حاضر به معرفی سانحه سونامی 2004 جنوب شرق آسیا به عنوان نمونهای از بحرانهای چندمولفه ای پرداخته وتاثیرات عمیق آن را در زمینه های مختلف بررسی میکند. این سونامی در اثر وقوع زمین لرزه ای در مناطق ساحلی کشور اندونزی به وقوع پیوست و علاوهبر اندونزی، کشورهای هند، سریلانکا، تایلند و حتی برخی کشورهای شرقی قاره آفریقا رادرنوردید. در این راستا، علاوهبر تلفات جانی و مالی بسیار، بیخانمانی نجات یافتگان از سونامی کشورهای سانحه دیده رامتحمل هزینههای سنگینی نمود. دشواری دسترسیها به مناطق آسیب دید و پراکندگی آنها نیز به سختی برنامهریزی های بازسازی دامن زده، مدیران بحران و تصمیمگیرندگان بازسازی را با مشکلاتی مواجه کرده بود. از این رو در راستای پاسخگویی هرچه بهتر و سریعتر به سانحه، کمیته سانحه و بحرانDEC در سطح منطقه تشکیل شد و با دریافت کمکهای مالی بین المللی توانست به آسیبدیدگان کمکهای بسیاری نماید. با توجه به تحلیلهای انجام شده، میتوان چنین نتیجهگیری کرد که اگرچه در زمان بروز سوانح، بسیاری از عوامل به ظاهر ساده میتوانند بر گسترش بعد بحران بیافزایند، اما شناخت این عوامل و همچنین تلاش در راستای برطرف کردن و یاکم کردن تاثیر مخرب آنها میتواند در مدیریت بحرانهای چندمولفهای تاثیر بهسزایی داشته باشد. در عمل آنچه بازسازیمناطق تحت تاثیر بحرانهای چندمولفهای را به یک نمونه موفق تبدیل میکند، انجام اقداماتی مؤثر در زمینه ایجاد فعالیت های اقتصادی بومی، بسط و پرورش مهارت افراد و اشتغالزایی، بازسازی در راستای کاهش تأثیرات محیطی و بهسازی جوامع از طریق کاهش آسیب پذیری ها در مقابل سوانح طبیعی و دسترسی بهتر به خدمات میباشد

Keywords:

مدیریت بحران چندمولفهای , بازسازی پس از سانحه , سونامی , بحران پیچیده , درسهای آموخته شده