بررسی تغییرات پاتولوژیک بافت کبد ماهی شانک زردباله Achanthopagrus latus) (و بیاح (Liza abu)در خور موسی در پاسخ به آلاینده های پتروشیمی

زمینـه مطالعه: خور موسی یکی از مهمترین اکوسیستم های دریایی و با ارزش در جنوب ایران است که مکانی برای تخمگداری بسیاری از ماهی ها و موجودات دیگر می باشد و به دلیل وجود صنایع مختلف در اطراف این بخش از خلیج فارس توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. مطالعات پیشین تجمع مقادیر بالایی از آلاینده ها را در بافت های ماهیان این منطقه نشان داده اند که می تواند منجر به تغییر ساختار بافتی اندام های مختلف این ماهیان گردد. هدف: استفاده از تغییرات پاتولوژیکی کبد جهت بررسی اثرات آلاینده های خور موسی بر دو گونه ماهی شانک زردباله و بیاح. روش کار: در این مطالعه 50 قطعه ماهی شانک زردباله و 50 قطعه ماهی بیاح از پنج ایستگاه در خور موسی شامل :1) پتروشیمی، 2) جعفری، 3) اسکله نفتی مجیدیه، 4) غزاله و 5) زنگی جمع آوری شدند. پس از تشریح ماهیان نمونه هایی از کبد اخذ و در محلول ثبوت بوئن تثبیت شدند. سپس نمونه ها براساس روش های مرسوم بافت شناسی مورد مطالعه بافتی قرار گرفتند. نتایج: تغییرات پاتولوژیکی مشاهده شده در بافت کبد شامل واکوئوله شدن هپاتوسیت ها، هیپرتروفی هسته، نکروز کانونی، اتساع سینوزوئید ها، اتساع فضای دیس و خونریزی بود. میزان شاخص تغییرات هیستوپاتولوژیک (Histopathological alteration index) (HAI) بافت کبد در ایستگاه پتروشیمی در هر دو گونه ماهی به طور معنی داری از سایر ایستگاه ها بیشتر بود (05/0p< .) کمترین مقدار HAI مربوط به خور زنگی بود. نتیجه گیری نهایی: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که تغییرات ساختار بافتی کبد هر دو ماهی شانک و بیاح تحت تأثیر آلودگی خور موسی ایجاد شده و میزان این تغییرات ارتباط نزدیکی با مقدار آلودگی محیطی دارد.

Keywords:

شانک زردباله , بیومارکر زیستی , تغییرات هیستوپاتولوژی , کبد , بیاح