کاربرد سیستم مدلسازی آبخیز دربررسی سناریوهای تغییر کاربری اراضی مطالعه موردی: آبخیز سدبوستان

واکنش هیدرولوژیک یک آبخیز، نماینده جامعی از شرایط و خصوصیات آن میباشد و تغییرات کاربری اراضی ممکن است سلامتی کل آبخیز و عملکرد آن را تحت تاثیر قرار دهد. تغییر کاربری اراضی میتواند تاثیر زیادی بر چرخه هیدرولوژی داشته باشد. از آنجایی که تغییر کاربری میتواند در تغییر رفتار سیل موثر باشد، این پژوهش با هدف بررسی سناریوهای تغییر کاربری اراضی با کاربرد سیستم مدلسازی آبخیز انجام شده است. جهت شبیهسازی بیلان آبی حوضه در این مطالعه از سیستم مد لسازی آبخیز WMS استفاده گردید. با استفاده از مدل SCS و شبیه رواناب حوضه مطالعه گردیده است. مدل با پنچ واقعه مشاهداتی، واسنجی و اعتباریابی گردید و برای بررسی اثر تغییر کاربری، سه واقعه سیلاب مشاهداتی در ایستگاه تمر مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش، دبی اوج و حجم سیلاب در دو سناریو مختلف کاربری اراضی در حوزه آبخیز سدبوستان شبیهسازی شد. نتایج نشان داد که با اعمال سناریو خوشبینانه که افزایش سطح جنگل و سازی سیلاب حوضه، بررسی تاثیر تغییر کاربری در کنترل سیلاب و مرتع را به همراه دارد، دبی اوج سیلاب 53/25 درصد و حجم سیلاب 12/23 درصد کاهش مییابد و همچنین با اعمال سناریو بدبینانه که کاهش سطح جنگل و مرتع را به همراه دارد، دبی اوج سیلاب 18/58 درصد و حجم سیلاب 81/44 درصد افزایش می- یابد. همچنین با حساسیتسنجی مدل مشخص گردید درصورت 5 درصد کاهش در شماره منحنی، میتوان تا 40 درصد در دبی اوج سیلاب حوضه کاهش ایجاد نمود. از سوی دیگر در صورت افزایش 5 درصدی شماره منحنی ، 60 درصد دبی اوج سیلاب حوضه افزایش خواهد یافت

Keywords:

کاربری اراضی , سناریوسازی , سیستم مدلسازی آبخیز , حوزه آبخیز سدبوستان , دبی اوج