ارزیابی مدل هیدرولوژیکی SWAT در شبیه سازی رواناب و بررسی اثر ابعاد سلولی و منابع مختلف تهیه مدل های رقومی ارتفاعی DEMs بر عملکرد آن

مدل های ارتفاعی رقومی به علت ایجاد بستری برای استخراج بسیاری از پارامترهای ژئومورفولوژیکی از اهمیت زیادی در مدل سازی بارش رواناب برخوردارمی باشند. در این پژوهش تلاش شد تا اثر ابعاد سلول های نقشه رقومی ارتفاعی بر مقادیر پارامترها و نتایج برآورد رواناب ماهانه در مقیاس حوضه ای موردارزیابی قرار گیرد. به این منظور از سه منبع مختلف، شامل نقشه های توپوگرافی 1:25000 سازمان نقشه برداری کشور و مدل های رقومی ارتفاع ASTERو SRTM با اندازه ابعاد سلولی متفاوت برای شبیه سازی رواناب ماهانه در بخشی از حوضه آبریز زرینه رود استفاده شد. ابتدا رواناب حوضه طی سال های آماری 1988-2007 بر مبنای استفاده از نقشه توپوگرافی 1:25000 تهیه شد و برای اطمینان از قابلیت مناسب شبیه سازی شرایط هیدرولوژیکی حوضه توسط مدل، واسنجی گردید. سپس بر اساس مقادیر بهینه پارامترهای به دست آمده در واسنجی، شبیه سازی جریان رودخانه برای سایر DEM ها و همچنین ابعاد سلولی مختلف آن ها موردبررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که در صورت استفاده از مدل های رقومی ارتفاعیSRTM و ASTER مقادیرپارامترهای ژئومورفولوژیکی نظیر شیب متوسط زیر حوضه ها بیشتر و طول جریان در سطح الارض همواره کمتر از نقشه های توپوگرافی 1:25000 می باشند. به نحوی که دبی اوج رواناب به دست آمده از داده های رقومی ارتفاعی کمتر از نقشه های توپوگرافی 1:25000 می باشد. همچنین با افزایش ابعاد سلولی، شیب متوسط زیر حوضه ها و تعداد آبراهه ها کاهش و مساحت منتهی به هر آبراهه و نیز طول جریان دامنه ای افزایش می یابد. درنتیجه، با افزایش ابعاد سلولی،میزان دبی ماهانه تولیدشده روند کاهشی خواهد داشت.

Keywords:

مدل هیدرولوژیکی , منابع مختلف تهیه نقشه های رقومی ارتفاع DEMs , حوضه آبریز زرینه رود , اثر ابعاد سلولی