کاربرد مدل غیرخطی ماسکینگام در روند یابی سیلاب رودخانه دوآب صمصامی

سیل یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی است که هر ساله خسارات های فراوانی را ایجاد می کند. از این رو توانایی تخمین سیلاب ها در هر منطقه می تواند نقش مهمی در جلوگیری از خسارت های ناشی از این پدیده داشته باشد. مدل غیرخطی ماسکینگام، یک روش هیدرولوژیکی روند سیلاب است، که کارایی مناسبی از خود نشان داده است، اما کارایی مناسب آن، وابسته به تخمین بهینه سه پارامتر به کار رفته در این روش است. از این رو در این پژوهش به منظور روندیابی دو واقعه سیلاب ثبت شده در رودخانه دوآب صمصامی، از مدل غیرخطی ماسکینگام استفاده شد. برای تخمین پارامترهای مدل، از دو الگوریتم فراکاوشی که شامل الگوریتم ژنتیک (GA) و بهینه سازی مجموعه ذرات (PSO) استفاده گردید. نتایج نشان داد که عملکرد دو روش GA و PSO در یافتن پارامترهای بهینه مورد نظر بسیار مشابه است. با استفاده از پارامترهای بهینه حاصل از الگوریتم های مذکور روندیابی سیلاب انجام شد. در هر دو سیلاب مدل غیرخطی ماسکینگام کارایی مناسبی داشت، به نحوی که در تخمین دبی پیک از نظر زمانی هیچ گونه خطایی وجود نداشته است و از نظر مقدار دبی پیک تفاوت های جزیی وجود داشته است. برای مثال در مورد سیلاب دوم حداکثر خطا در تخمین مقدار دبی پیک برابر 0/1 متر مکعب بر ثانیه بوده است.

Keywords:

روندیابی سیلاب , مدل غیرخطی ماسکینگام , الگوریتم های فراکاوشی , رودخانه دوآب صمصامی