بهره برداری از منابع آب با رویکرد جامع و پایدار

امروزه حفظ و صیانت از منابع آب و بهره برداری بهینه و اقتصادی و عادلانه از آب یک مساله جهانی است و به همین جهت در قرن 21 از آب به عنوان یک چالش فراگیر بشری یاد می شود . تاکید جامعه جهانی بر این است که دولت ها و ملت ها به مقوله آب به عنوان کلید توسعه نگاه کنند و منابع آب موجود در حوزه آبریز را به عنوان عنصر اصلی آمایش سرزمین و توسعه پایدار حوزه به شمار آورند که مدیریت این منابع باید توسط تشکیلات واحدی در قلمرو مرز های طبیعی حوزه آبریز انجام شود . فعالیت های مدیریت منابع آب را می توان به سه دسته، تعیین اهداف کلان مدیریت منابع آب در سطح ملی و منطقه ای، تدوین سیاست های مدیریت منابع آب در سطح حوزه آبریز و اقدامات مدیریتی برای دستیابی به اهداف سیاست ها تقسیم کرد . اهداف کلان مدیریت منابع آب، ارتباط توسعه و نحوه بهره برداری از این منابع را با اهداف توسعه پایدار ملی و منطقه ای مشخص می سازند . در تدوین سیاست ها ی مدیریت منابع آب، پیشنهاد گزینه های مختلف با توجه به محدودیت ها و اهداف فراگیر و همه جانبه توسعه و مدیریت جامع منابع آب از اهمیت بالایی برخوردار است . در تدوین سیاست های مدیریت منابع آب در سطح حوزه آبریز، قوانین بهره برداری بهینه از منابع آب در جهت رسیدن به اهداف کلان مدیریت منابع آب تعیین می شود . گروه ها و سازمان های متولی آب در سطوح بعدی مدیریت، اتخاذ تصمیمات مدیریتی، قوانین بهره برداری تدوین شده توسط سطح دوم مدیریتی در جهت تامین نیاز مصرف کنندگان را اجرایی می نماید . در این مقاله در جهت نیل به اهداف توسعه پایدار در مدیریت منابع آب، پس از بررسی سطوح مختلف مدیریتی در بهره برداری از منابع آب به برخی از پیش نیازهای فنی مانند مدل های شبیه سازی و بهینه سازی که شناخت وسیعتری را در ارتباط با بهره برداری بهینه در اختیار قرار می دهند ، پرداخته می شود . همچنین به برخی از چالش ها و دغدغه های پیش روی مدیران آب در سطوح مختلف مدیریت منابع آب به صورت زیربخشی از مدیریت یکپارچه منابع آب (IWRM) پرداخته می شود .

Keywords:

منابع آب , بهره برداری , مدیریت جامع , توسعه پایدار