یک تجربه : اولین طرح ویژه نوسازی بافت های فرسوده شهر تهران

شهرها نیز مانند موجودات زنده، حیات و ممات دارند و اگر در بستر زمان عوامل عارضی و برهم زننده تعادل زیستی آنها کنترل نشود، زمینه های زوال و نیستی شان مقدر خواهد شد . فرسودگی های طبیعی عناصر و اجزای شهری در صورت عدم نوسازی به موقع در مراتبی از اثرات تشدیدی، به اضمحلال زندگی بافتهای شهری منجر می گردد و مدیریت عادی و روزمره شه ری را از مرزهای مدیریت بحران فراتر می برد . عدم اتخاذ تدبیری مناسب و حاکمیت اراده ای فراگیر منجر به افزایش وسعت هول انگیز فرسودگی های شهری شده و مفاهیم مختلف شهروندی و شعارهای خوش آب و رنگ مدنیت و مفاهیم اخلاق جمعی را با چالشی جدی مواجه ساخته است . در چنین شرایطی مفری جز اتخاذ رویکردی جهادی - علمی برای نوسازی بافتهای فرسوده متصور نیست . بافت های فرسوده شهری ورطه های هولناکی برای جوامع شهری به خصوص ساکنان آن محسوب می شوند . نوسازی بافتهای فرسوده در کنار اضطرارهای حاکم بر آن می تواند بستر اصلاحات اساسی در جهت ارتق ای کیفیت محیطی برخی از قسمت های شهری را فراهم سازد . به رغم وجود قوانین و مصوبات متعدد در باره نوسازی بافتهای فرسوده در ایران، غیر از اقدامات پراکنده و جزئی، تجربه قابل عرضه ای در خصوص نوسازی بافتهای فرسوده غیر تاریخی صورت نگرفته است و عمده اقدامات انجام شد ه محدود به ساماندهی های مبتنی بر تعریف و تعریض معابر بوده است . این موارد ضمن حکایت از غفلت های جبران ناپذیر مدیریت کلان شهری، پیچیدگی های ابعاد مختلف نوسازی بافت های فرسوده را نشان می دهد و لزوم بازاندیشی ویژه جهت طرح مسائل و راهکارها را در این بافت ها یادآوری می کند . در این گزارش، تجربه طرح نوسازی ضمن طرح موضوع، کلیات سابقه نوسازی بافت های فرسوده در جهان، ایران و بخصوص تهران بررسی شده و سعی شده است تا با ارزیابی اقدامات گذشته ، مشکلات و موانع اساسی فراروی نوسازی بافت های فرسوده مشخص شود و با تاکید بر ضرورت های ایجاد تحول در وضع موجود ، پیشنهاد راه های برون رفت از وضعیت فعلی در جهت رونق بخشی به نوسازی بافت های فرسوده را در قالب تجربه ای نو، طرح ویژه نوسازی بافت های فرسوده شهر تهران ارایه نماید .