پتانسیل فرار آب در ساختگاه سد سمیره

سد سمیره با ارتفاع 130 متر از پی سد و حجم مخزن 3/2 میلیارد متر مکعب در یال شمالی تاقدیس راوندی بر روی رودخانه سمیره در دست احداث می باشد. منطقه مورد مطالعه در محدوده زون چین خورده زاگرس در غرب ایران واقع شده است. رودخانه سمیره، تاقدیس راوندی را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم کرده است. بخش شرقی تاقدیس راوندی از سازند کارستی آسماری تشکیل شده و در محور تاقدیس این سازند توسط لایه های نازک سازند گچساران پوشیده شده است. از بخش شرقی تاقدیس راوندی، 50 چشمه طبیعی با بده کل 122 لیتر بر ثانیه وارد رودخانه سمیره می شوند. چشمه بزرگی (S24) با دبی حدود 600 لیتر بر ثانیه در اثر حفاری در بخش انتهای خروجی تونل آب بر (تونل خروجی) ایجاد شده است. بعد از احداث سد، در یال شمالی بخش شرقی، آب با آهک آسماری در تماس مستقیم خواهد بود. جایگاه زمین شناختی و نقشه هم پتانسیل منطقه نشان دهنده وجود گرادیان هیدرولیکی بین یال شمالی و جنوبی می باشد. 25 کیلوگرم ماده رنگی اورانین به داخل گمانه ای با عمق 195 متر واقع در جناح چپ یال شمالی، تزریق گردید. رنگ در برخی چشمه های طبیعی کارستی و همچنین در چشمه s24 واقع در یال جنوبی مشاهده شد. منحنی های غلظت-زمان رنگ در این چشمه ها دارای سه قله مجزای رنگ بوده که نشانگر سه مسیر متفاوت جریان آب زیرزمینی می باشند. نتایج ردیابی نشانگر وجود ارتباط هیدرولیکی بین یال شمالی و جنوبی است. سرعت جریان آب زیرزمینی در حد افشان تا مجرایی بوده که پس از آبگیری سد، گرادیان هیدرولیکی و به تیغ آن سرعت جریان آب زیرزمینی افزایش یافته و احتمالا در حد مجرایی نیز می رسد که احتمالا میزان فرار آب از سد افزایش خواهد یافت. مدل شماتیک مسیر جریان عمومی در بخش شرقی تاقدیس راوندی ارائه شده است. گسترش و توسعه فقط گالری پرده تزریق تا سازند گچساران و تزریق سیمان در بخش های خرد شده و یا دارای مجاری کارستی پیشنهاد گردید. زیرا این گالری می تواند به عنوان سیستم کنترل پس از احداث سد نیز مورد استفاده قرار گیرد. به علاوه در صورتیکه پس از ابگیری سد فرار آب وجود داشته باشد، می توان در مدت زمان کوتاهی نسبت به تزریق سیمان و جلوگیری از فرار آب اقدام نمود.