بررسی روش های جلوگیری تلفات آب در کانالها، مخازن و انهار سنتی

در مناطقی از دنیا که آب کنترل شده توزیع و تحویل میگردد، اهمیت غیر قابل نفوذ کردن کانال کاملاً مشخص و همچنین استفاده از آبتلف شده در کانالها، مخازن آب آشامیدنی، دامپروری و یا استخرهای ذخیره آب مسئله مهم و اساسی را تشکیل می دهد. مسئولین امر در پییافتن طرحی هستند، که بتوانند، حداکثر استفاده را از آب بنمایند. حدود 1/200/000 هکتار از اراضی قابل استفاده دنیا به طریق آب کنترل شده، آبیاری می شوند. بنابراین چنانچه تجزیه و تحلیلی از آب تلف شده در مقایسه با آب تحویلی به این اراضی بشود، بخوبی آشکار می شود،که یافتن و اجرای طرق مختلف و ارزان قیمت جهت غیر قابل نفوذ کردن کانالها بخصوص در مناطقی با منابع آب و بارندگی کم، کاملاًاقتصادی و حیاتی است. بیش از 80 % کانالها و شبکه های آبیاری در دنیا فاقد پوشش و دارای خاصیت نفوذپذیری در مقابل آب می باشند.بنابراین برای رسیدن به راندمان آبیاری بهتر و همچنین استفاده بهینه از حداکثر آب موجود و آب تلف شده، وظیفه هر شخص مسئول است،که در پی یافتن راهی جهت کم کردن تلفات آب در کانالها و پیدا کردن مواد اولیه ارزان قیمت و مؤثر برای جلوگیری از تلفات نفوذی آب درکانالها و یا غیر قابل نفوذ کردن ترکها و درزهائیکه در کانالهای پوشش شده، ایجاد می شود، باشد. در دنیا به ندرت پروژه ای پیدا می شود، کهبخواهد بدنه های خارجی کانال و یا مخازن آب را غیرقابل نفوذ و یا پوشش نماید، زیرا مشکل اساسی پوشش کردن کانالها، همان قطع آبتحویلی به مصرف کننده و شروع کار پوشش می باشد. پس کانال هایی که مدتی خالی و یا خشک باشند، میتوان پوشش نمود و یا برنامه راطوری تنظیم نمود، که با حداقل مدت قطع آب، حداکثر کار پوشش را انجام داد. چون اینکار در بعضی نقاط در قسمت آبیاری دز که در تمامفصول آبیاری انجام می گیرد، امکان پذیر نخواهد بود. پس باید بدنبال راه حلی بود، که بدون قطع آب بتوان عمل پوشش و غیرقابل نفوذ کردنکانال را انجام داد. در سالهای اخیر طریقه جدیدی جهت غیرقابل نفوذ کردن کانالها به پوشش خاکی و حتی پوشش شده بتنی و یا سایر انواعپوششی که در آنها ترک و درزهایی ایجاد شده و باعث تلف شدن آب می گردد، آزمایش و پیشنهاد شده است. یکی از این روشها عبارتند ازداخل نمودن امولسیون بیتیوم در کانالها، که بتدریج بیتیوم موجود در کانال در درزها و ترکها، ته نشین و لایه غیرقابل نفوذی در مقابل آب ایجاد می نماید. این روش مبارزه با تلفات آب در کانالها برای اولین بار در سال 1955 در فرانسه در منطقه ای که در کانالهای خاکی آن بیش از%90 آب موجود تلف و از بین میرفت و همزمان با فرانسه در کشور ایتالیا روش فوق الذکر اجراء و نتایج قابل ملاحظه ای از آن گرفته شد. دراین مطالعه سعی خواهد شد، ضمن کم کردن تلفات نفوذی آب در کانال ها، مخازن و انهار سنتی، برنامه را طوری تنظیم نمود، که با حداقلمدت قطع آب، حداکثر کار پوشش را انجام داد.

Keywords:

تلفات نفوذی آب , حداقل مدت قطع آب , حداکثر کار پوشش