برنامه ریزی درسی غیر متمرکز : ضرورتها و الزامات

در دو دهة گذشته، بسیاری از کشورهای جهان برنامة اصلاحات آموزشی خود را آغاز کرده - اند . اگرچه این اصلاحات برای پاسخگویی به چالشها در تمام ارکان آموزش بوده است ، اما به نظر میرسد اصلاح برنامة درسی ، امروز به برنامه محوری جوامع تبدیل شده است . با وجود این که از اواخر دهة 50 میلادی مراکز برنامهریزی درسی در جهان به شیوة گروهی با تمرکز بر روی موضوعات درسی به تولید برنامه های درسی پرداختند، اما علی رغم کیفیت بالا، این برنامهها در عمل با ناکامیهایی مواجه شدند . مطالعات نشان دادهاند که این برنامهها در محیطهای متفاوت ( مدارس ) ، دستخوش تغییر می شوند و دانش آموزان در محلهای متفاوت، برنامه های درسی واحدی را تجربه نمیکنند . مقالة حاضر میکوشد تا با ارایة الگوی مفهومی و اجتماعی از فرایند برنامه ریزی درسی، ضمن تبیین ضرورت تغییر روش و شیوه در تهیة برنامههای درسی، الزامات اصلاح مفهوم فرایند برنامه ریزی درسی و ساختار اجرایی آن در یک نظام غیر متمرکز را مورد بررسی قرار دهد . به نظر میرسد زمان ساده اندیشی در خصوص تأثیر ( کارآمدی / ناکارآمدی ) برنامهریزی متمرکز یا غیر متمرکز بدون توجه به عوامل ذی نفوذ دیگر به سر آمده است . از این رو برنامة درسی آینده علاوه بر ضرورت دارا بودن ویژگی متفاوت جهت تأثیرگذاری بر روی دانش آموزان ، به یک فضای اجتماعی - سیاسی مردم سالارانه و ساختار اجتماعی متناسب با آن نیز نیازمند است ، تا بتواند نقش خود را در تحقق آرمانها و هدفهای جامعه به بهترین وجه انجام دهد .