بررسی اثربخشی فضاهای باز مجتمعهای مسکونی بر افزایش تعاملات اجتماعی و حس تعلق به مکان ساکنین )نمونههای مورد مطالعه، مجتمعهای مسکونی بلندمرتبه شهر تهران: مجتمع مسکونی ونکپارک، برجهای آ. اس. پ و برج بین الملل تهران

حس تعلق به مکان را میتوان رابطهای عاطفی و معنادار میان شخص و مکان تعریف کرد، رابطهای احساسی که باعث میشود در ذهن افراد امتیاز و ارزشی متفاوت برای آن مکان شکل بگیرد و به قرارگاهی برای بازگشت به آن تبدیل شود. درحقیقت حس تعلق به مکانیکی از دلایل متمایز شدن یک مکان برای مردم است. از آنجائیکه انسان موجودی اجتماعی است و برقراری ارتباطات اجتماعی از جملهمهمترین نیازهای او بشمار میرود، میتوان با در نظر گرفتن تمام ابعاد ساختاری حس تعلق به مکان و تقویت آن، ریشههای تعاملات و روابط اجتماعی را غنی نمود و آن را بسط و گسترش داد. وجود فضاهای اجتماعی حامی که گروههای مختلف سنی را جذب کند و شرایط مناسب برای شکلدهی به روابط اجتماعی را فراهم آورد تا در راستای رشد روانی و اجتماعی افراد، آنها را یاری رساند، ضروریاست. رشد جمعیت درشهرهای بزرگ به افزایش ساخت مجموعههای مسکونی بلندمرتبه و کاهش فضاهای باز خصوصی منجر شده است. افزایش روزافزون جمعیت ایران و محدودیت اراضی، افزایش تراکم، گسستگی پیوندها و روابط اجتماعی و کمرنگ شدن تعاملات اجتماعی از عوامل موثر در کاهش استفاده از فضاهای باز مسکونی،کاهش حس تعلق به مکان و ضعف در کیفیت طراحی این فضاها شده است. به همینخاطر به فضاهایی نیاز داریم که پاسخگوی نیازهای ساکنین و دیگر کاربران باشد. فضاهای باز عمومی در مجتمعهای مسکونی علاوه بر روشنایی بخشیدن به بخشهای داخلی و تامین تهویهی مناسب، میتواند به بستری برای پاسخگویی به نیازهایساکنین که زمینهساز ایجاد تعامل بین آنهاست، تبدیل شود. عدم حضور ساکنین و کاسته شدن از میزان تعلق خاطر آنها نشان از بی-توجهی طراحان در طراحی فضاهای باز مطلوب و تبدیل شدن مجتمعهای مسکونی به ترکیبی از احجام صلب و فضاهای تهی میان آنها دارد.

Keywords:

محیط , فضای باز , قرارگاه رفتاری , حس تعلق به مکان , تعاملات اجتماعی