بررسی اثرات موتاژنیتک دزهای مختلف اشعه گاما روی صفات جوانه زنی کلزا (Brassica napus L.)

القای موتاسیون یکی از راه های موثر در ایجاد انوع ژنتیکی در اصلاح گیاهان است. مهم ترین استراتژی در اصلاح گیاهان بر پایه موتاسیون، بالا بردن سازگاری مطلوب واریته های گیاهی به وسیله تغیر در یکیا دو صفت عمده می باشد. به منظور بررسی اثر دزهای مختلف اشعه گاما روی جوانه زنی کلزا، آزایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تکرار انجام شد. در این آزمایش از دو رقم کلزا (RF , RGS003) و پنج دز اشعه گاما (500، 700، 900، 1100، 1300 گری) استفاده گردید. نتایج نشان داد که اختلاف بسیار معنی داری بین ارقام، دزهای مختلف اشعه گاما، و اثر متقابل انها برای صفات سرعت جوانه زنی نشان داد که دزهای مختلف اشعه نسبت به شاهد (دز صفر) اختلاف معنی داری داشته و سرعت جوانه زنی کمتری نسبت به آن داشتند. همچنین در شرایط دزهای مختلف اشعه گاما، بیشترین و کمترین طول ریشه چه به ترتیب مربوط به دز 700 گری (x=5/42) و دز 1300 گری (x=2/71) بوده و بیشترین و کمترین طول ساقه چه به ترتیب در دز 700 گری (x=3/99) و دز 1100 گری (x=3/18) بدست امد. مقایسه اثر متقابل این صفات نشان داد که سرعت جوانه زنی در رقم RGS003 در دز 900 گری بیشترین (x=5/84) و در رقم PF در دز 1300 گری کمترین (x=3/36) میزان بوده است. همچنین بیشترین و کمترین طول ریشه چه به ترتیب در رقم RGS003 ، دز 900 گری (x=6/1) و در رقم PF، دز 1300 گری (x=1/33) مشاهده شد و بیشترین و کمترین طول ساقه نیز به ترتیب در رقم RGS003 ، دز 900 گری (x=4/9) و در رقم PF، دز 1300 گری (x=1/4) بدست امد. نتایج حاصل نشان می دهد که در بین صفات موردبررسی صفت طول ریشه چه بیشترین ضریب تغییرات را داشته که بیان کننده تاثیرپذیری بیشتر این صفت نسبت به دزهای مختلف اشعه گاما می باشد.

Keywords:

اشعه گاما , کلزا , جوانه زنی