از اطلاعات به دانش: رویکردی نو به کارکردهای کتابخانه در عصر فن آوری نوین

با افزایش حجم عظیم اطلاعات و تنوع بسیار زیاد در منابع اطلاعاتی، به ویژه در محیط شبکه ها که در آن دسترسی از راه دور برای کاربران به سادگی فراهم شده است، نیاز به بازنگری درکارکردهای اصلی کتابخانه ها، یعنی گزینش ، فراهم آوری، سازماندهی، و اشاعه اطلاعات، بیش از پیش احساس می شود. این امر به ویژه در سازماندهی و بازیابی اطلاعات در نظام های رایانه ای مصداق می یابد. در متنون حوزه کتابداری و اطلاع رسانی شواهد زیادی دال بر ناکامی و نارضایتی کاربران در زمینه جستجو و بازیابی وجود دارد که ناشی از رویکرد سنتی به سازماندهی و نمایش اطلاعات در نظام های رایانه ای است. بازیابی اطلاعات در این نظام ها در بیشتر موارد با بازیافت زیاد، کم ربط، و یا نامربوط همراه است و کاربران تصویر روشنی از دانش فراهم آوری شده درکتابخانه و آن چه در فهرست رایانه ای وجود دارد به دست نمی آورد. اکنون ارائه اطلاعات زیاد به کاربران کافی نیست، بلکه باید به جای اطلاعات زیاد و بی نظم، دانش را در دسترس کاربران قرار داد. دانش یعنی اطلاعات پردازش شده و ارزیابی شده در یک بافت معنادار به صورتی که مستقیما نیاز کاربران را رفع کرده و در وقت آنها برای پالایش و پردازش اطلاعات مورد نیاز صرفه جویی کند. در مقایسه با اطلاعات، دانش از ارزشمندی بیشتر و کاربردی تری برخوردار است و بر شناخت کاربران نسبت به حوزه اطلاعات می افزاید. در عین حال، بازیابی دانش و در دسترس قرار دادن آن تنها در صورتی عملی است که کارکردهای چهارگانه کتابخانه ها مبتنی بر رویکردی دانشمدار برنامه ریزی و اجرا شود. به عبارت دیگر، گزینش، فراهم آوری، ساماندهی، و اشاعه اطلاعات با هدف در دسترس قرار دادن دانش و نه صرفا اطلاعات یا داد ه صورت گیرد. به این منظور، اموز شهای کتابداری و اطلاع رسانی باید با هدف ایجاد توانایی برای گزینش اطلاعات سودمند از میان حجم انبوه منابع و تبدیل اطلاعات به دانش انجام گیرد. تنها در این شرایط است که کتابخانه ها و کتابداران می توانند نقش موثری در برقراری ارتباط میان منابع دانش و نیازمند آن بر عهده گیرند. در غیر این صورت، انها نمی توانند به کاربرانی که برای یافتن اطلاعات سودمند به کتابخانه مراجعه می نمایند کمک کنند. این امر به معنی عدم اطمینان کاربران به نظام های کتابخانه ای و نهایتا عدم وجود جایگاهی متعالی برای حرفه کتابداری می باشد.