بررسی راندمان سازه های حفاظتی احداث شده جهت کنترل سیل در حوزه های آبخیز

آگاهش از میزان راندمان اجرای هر نوع عملیات ابخیزداری از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا با شناخت کافی از میزان اثر بخشی هر پروژه ، ضمن اگاهی از میزان حصول اهداف اولیه آن، معایب و مزایای مرتبط شناسایی شده و تصمیم گیری لازم در خصوص اصلاح معایب و مزایای مرتبط شناسایی شده و تصمیم گیری لازم در خصوص اصلاح معایب و یا تجدید نظر در شیوه اجرا و یا حتی نوع عملیات اجرایی اتخاذ خواهد شد. هدف از اجرای این تحقیق بررسی راندمان عملیات مکانیکی وبیولوژیکی آبخیزداری اجرا شده در حوزه آبخیز جهت کنترل سیل است. بر این اساس زیر حوزه چهاربیشه سد گدارلندر که دارای 7 پارسل (زیر حوزه) بوده و مساحت آن 50/65 کیلومترمربع است پس از گذشت حدود 4 سال از انجام عملیات آبخیزداری ، مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. در این خصوص برای کنترل سیل و انتقال رسوب به مخزن سد، اقدام به احداث بندهای حفاظتی نظیر بندهای خشکه چین و گابیونی شده است. دراین تحقیق با مطالعه منطقه و شرایط توپوگرافی و عملیاتهای حفاظتی صورت گرفته در 7 پارسل تشکیل دهنده حوزه چهاربیشه ، تغییرات زمان تمرکز و ضریب نگهداشت و همچنین دبی سیلاب قبل و بعد از اجرای عملیاتهای حفاظتی مورد مقایسه قرار گرفت. در این زمینه پارامترهای تعداد و ارتفاع بندها، گروه هیدرولوژیکی خاک، شیب آبراهه ،زمان تمرکز، هیدرلوژی منطقه، تیپولوژی گیاهی، مساحت حوزه و تخریبات صورت گرفته در هر پارسل مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به بررسیهای به عمل آمده می توان نتیجه گرفت که تغییرات صورت گرفته در وضعیت پوشش گیاهی و فعالیتهای بیولوژیکی در کنار احداث سازه های حفاظتی تاثیر زیادی درکنترل سیل دارد و اجرای همزمان انها در حوزه های آبخیز باعث بالا رفتن راندمان کنترل سیل میشود. همچنین روش ارزیابی طرحهای آبخیزداری اجرا شده بر مبنای انجام مقایسه های تطبیقی که حداقل عملیات میدانی را طلب میکند روش مناسبی جهت دستیابی مورد انتظار از این نوع طرح ها می باشد.

Keywords:

حوزه چهار بیشه , ضریب نگهداشت , زمان تمرکز , کنترل سیلاب , سازه های حفاظتی