خواجه نصرالدین طوسی و نقش آن در انتقال قدرت از تشیع هفت امامی به تشیع دوازده امامی

زمانی که تاریخ ایران پذیرای تحولات عمیق اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ناشی از حضور مغولان و حاکمیت ایلخانان بود، نام خواجه نصیر الدین طوسی در ردیف برجسته ترین دانشمند ایران زمین، در کنار بسیاری از عالمان ریز و درشت اسلام و ایران قرار گرفت. شکی نیست که خواجه در میان اندیشه هایی که در مجموعه آثار قلمی و علمی ایشان بازتاب یافته است به عنوان یک دایره المعارف سترگ معرفی می شود. اما مطالعه حیات ایشان از یک سو پیوند خواجه را با عرصه علم دانش نشان می دهد و از سوی دیگر روایت گر نقش وی در تحولات سیاسی ناشی از حضور مغولان در ایران قرن هفتم هجری است. بنابراین با فاصله گرفتن از جایگاه علمی خواجه نصیر می توان مباحث قابل اعتنایی را در حیات سیاسی ایشان مطرح نمود. مباحثی که محل توجه پژوهشگران و صاحبان اندیشه قرارگرفته است. یکی از این موارد گرایش ایشان به مذهب تشیع اثنی عشر بوده است،مسئله ای که سبب شد تا ایشان هم با خلق آثار فکری و علمی و هم با قدرت سیاسی خویش در مقطعی که تشیع در مسیر راه یابی به عرصه جدیدی از تاریخش بود، نقش آفرینی داشته باشد. بر همین اساس هدف این مقاله بازبینی عملکرد خواجه نصیرالدین طوسی در گفتمان تحولات قرن هنفتم هجری است تا از این طریق بتواند تصویری صحیح از نقش خواجه در انتقال قدرت از تشیع هفت امامی به تشیع دوازده امامی را ارائه دهد.

Keywords:

خواجه نصیرالدین طوسی , اسماعیلیان , مغولان , هلاکوخان , تشیع هفت امامی , تشیع دوازده امامی