اثر عملیات آبخوانداری بر وضعیت ،گرایش و تغییرات پوشش گیاهی در ایستگاه تحقیقاتی داوود رشید لرستان abstract
اکوسیستم های مرتعی مناطق خشک و نیمه خشک جهان که بخش چشمگیری از سرزمین ما نیز در قلمرو آن قرار دارد در مجموع نظام های زیستی حساس و شکننده ای هستند . آب یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد کیفی و کمی گیاهان مراتع مناطق خشک و نیمه خشک می باشد . کمبود بارندگی و پراکنش نامناسب آن از یک طرف و عدم نفوذ بارندگی در خاک مراتع بدلیل کوبیدگی خاک ،ناشی از تردد بیش از دام از طرف دیگر موجب گردیده که آب کافی در اختیار گیاهان قرار نگیرد و در نتیجه تراکم پوشش گیاهی و تولید علوفه سال به سال کاهش یابد . در چنین شرایطی برای اینکه بتوان از نزولات آسمانی و جریان های سطحی و سیلاب ها استفاده کافی در ارتقاء وضعیت کمی و کیفی پوشش گیاهی مراتع و ایجاد تعادل اکولوژیک و جلوگیری از تشکیل سیلاب های مخرب نمود اجرای یکسری عملیات مکانیکی در سطح مراتع از قبیل احداث پیتینگ، کنتورفارو، بانکت ، حوضچه آرامش و تورکینست و غیره ضروری است . هدف از این تحقیق با توجه به اهمیت و جایگاه عملیات
آبخوانداری در احیاء و اصلاح مراتع به عنوان یک تکنولوژی جدید، بررسی و ارزیابی اثرات عملیات
آبخوانداری بر تغییرات کیفی و کمی پوشش گیاهی اعم از ظهور، افزایش و یا حذف گونه های گیاهی، وضعیت و گرایش مرتع ، تولید و عکس العمل گیاه در برابر آن است . این تحقیق در عرصه آبخوان کوهدشت و مراتع مجاور آن با بکارگیری پلات های یک مترمربعی با استفاده از روش سیستماتیک تصادفی و بررسی پارامترهای تاج پوشش گیاهان مرتعی، تولید،وضعیت و گرایش و ترکیب گیاهی پوشش ( گیاهان کلاس I ، II ، ) III در دو عرصه آبخوان وشاهد انجام شده وجهت آنالیز داده ها از آزمون T-Tset در محیط نرم افزار Spss11.5 استفاده گردید که نتایج به شرح زیر بدست آمد . عملیات
آبخوانداری باعث افزایش تولید علوفه عرصه آبخوان حدود 2/3 برابر در مقایسه با عرصه شاهد شده است . همچنین اجرای عملیات
آبخوانداری باعث تغییر ترکیب گیاهی و ظهور و افزایش گیاهان خوشخوراک و کلاس I ،حذف گونه های غیرخوشخوراک کلاس IIIو II . شده در واقع اصلاح ترکیب گیاهی در عرصه آبخوان را موجب گردیده است I نسبت به گیاهان کلاس وضعیت مرتع از متوسط در عرصه شاهد به خوب در عرصه آبخوان ارتقاء یافته و گرایش مرتع مثبت و پیش رونده برآورد شده است . عملیات
آبخوانداری موجب افزایش مقادیر علوفه قابل برداشت و ظرفیت چرایی در عرصه آبخوان معادل 3 برابر عرصه شاهد شده است .