بررسی اثر دوزهای 50 و 100 میلیگرمی عصاره ی زیره ی سبز بر شاخص های لیپیدی و تن سنجی و حساسیت به انسولین در بیماران مبتلا به دیابت گونه 2: کارآزمایی بالینی تصادفی شده 2 سوکور

مقدمه: دیابت نوع 2 نوعی بیماری اختلال در متابولیسم کربوهیدرات ها می باشدکه یکی از بیماری های مزمن شایع در بسیاری از کشورها از جمله ایران می باشد. در سال های اخیر اثر زیره ی سبز در مطالعات بر روی جانوران آزمایشگاهی ، به عنوان یکی از گیاهان دارویی در درمان دیابت نوع 2شناخته شده است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر دوزهای 50 و 100 میلی گرمی عصاره ی زیره سبز بر شاخص های گلیسمیک و شاخص-های التهابی در نمونه های انسانی مبتلا دیابت نوع 2 می باشد.روش: مطالعه حاضر یک کارآزمایی بالینی تصادفی شده دو سوکور می باشد. پس از انتخاب افراد بر اساس معیارهای ورود به صورت تصادفی به 3 گروه تقسیم شدند: 1- گروه مصرف کننده عصاره ی زیره سبز ( 100 میلی گرم در روز)، 2- گروه مصرف کننده عصاره ی زیره سبز(50 میلی گرم در روز) ، 3- گروه کنترل (دارونما). ابتدا پرسشنامه یادآمد خوراک و مشخصات عمومی تکمیل شده و اندازه های آنتروپومتریک افراد شامل، قد، وزن، دورکمر، دور باسن، ضخامت چین پوستی گرفته شد. مقادیرBMIوWHR نیز با استفاده از فرمول های موجود به دست آمد. از این بیماران نمونه ی خونی گرفته شد و قند خون ناشتا، حساسیت به انسولین با شاخص HOMA-IR، HOMA-B، QUICKI و نمایه های پروفایل لیپیدی شامل LDL، HDL، VLDL، TGو توتال کلسترول اندازه گیری شد. سپس به مدت 8 هفته مکمل یاری ادامه یافته و پس از پایان زمان مکمل یاری مجددأ نمونه ی خونی گرفته شد و نمایه های فوق اندازه گیری شد. سپس تمامی این اطلاعات وارد نرم افزار SPSS شد و به بررسی اثر مکمل یاری پرداخته شد.یافته ها: یافته ها نشان داد با دریافت مکمل زیره سبز، میانگین قند خون ناشتا (25/6±25/9 در گروه دریافت کننده مکمل 100 میلی گرمی و 10/7±6/2 در مکمل 50 میلی گرمی در مقایسه با 14/9±5/7- در گروه شاهد، P=0/00)، انسولین سرم (1/5±4/7 و 1/6±0/7، در مقابل P=0/00, 0/5±0/9)؛0/003±0/001)HOMA-IR و 0/00072±0/0005 در مقایسه با 0/0004±0/0003-؛ P=0/00)، توتال کلسترول(10/3±23/4 و 8/8±17/0 در مقایسه با 21/7±7/4- ، P=002)؛ LDL (17/2±10/0 و 8/9±5/0 در مقایسه با 11/5±4/5- ، P=0/00) و HOMA-IR کاهش و مقدار HDL(-5/5±9/6 و 4/6±0/9- در مقایسه با 5/0±0/5، P=0/009)، افزایش معنی دار داشته ولی بر روی VLDL، TG و HOMA-B تأثیر معنی داری نداشته است. همچنین دریافت مکمل زیره سبز روی شاخص های آنتروپومتریک تأثیر معناداری نشان نداده است. مقدار کاهش وزن در مردان 2/1±3/1، 0/6±1/1 و 2/1±0/8، در زنان 2/6±2/4، 2/3±1/1 و 2/9±1/0 به ترتیب در گروه مکمل 100 میلی گرمی، مکمل 50 میلی گرمی و شاهد و کاهش BMI (در مردان 1/1±0/7، 0/4±0/2 و 0/8±0/3 و در زنان 0/9±0/8، 0/7±0/4 و 0/4±1/1)بوده است.نتیجه گیری: تجویز کوتاه مدت مکمل 100 یا 50 میلی گرمی زیره سبز در افراد دیابتی نوع 2 ممکن است بتواند در کاهش سطح سرمی انسولین، قندخون ناشتا، HOMA-IR، توتال کلسترول و LDL و افزایش HDL موثر باشد.

Keywords:

زیره سبز , دیابت نوع 2 , پروفایل لیپیدی , شاخص های تن سنجی