مسئولیت و مصونیت قاضی اشتباه قاضی و جبران خسارت در حقوق کیفری ایران

دستگاه قضایی به جهت داشتن وظیفه سنگین اجرای عدالت و تامین امنیت در هر نظام حقوقی به منزله ستون فقرات آن محسوب میگردد و قضات نیز نگهبان اصلی عدالت آزادی و احیای حقوق مردم اند و لذا در آنها احتمال تعمد در ایراد خساترت نمیرود بلکه حتی از ارتکاب تقصیر نیز دور هستند بر این اساس در گزینش قضات معمولا شرایط و ویژگی های خاصی در نظر گرفته شده و سخت گیری های زیادی مبذول میگردد با این وجود قضات نیز از جنس بشر بوده و خطا و تقصیر در عمل آنها امری پذیرفتنی است و چه بسا در اثر عمل آنها ممکن است خسارت جبران نا پذیری به بار آید قانون گذار به صراحت در اصل ۱۷۱ قانون اساسی مسئولیت شخصی قضات را اعلام و به دنبال آن در قوانین دیگر از جمله ماده ۵۸ قانون مجازات اسلامی تقریبا مفاد اصلی مذکور را تکرار نموده است قاضی در صورتی مسئول جبران خسارت وارده است که تقصیری وی در صدور حکم مبنی بر اشتباه احراز شود به این امر در صلاحیت دادسرا و دادگاه انتظامی قضات میباشد تا در صورت تایید تخلف و محکومیت قاضی از این جهت زیان دیده بتواند به استناد حکم مزبور وفق مقررات قانون و اقامه دعوی حقوقی در دادگاه صلاحیت دار خسارت خود را مطالبه نماید. چنان چه که قاضی شرایط تقصیر را نداشته و بدون سوء نیت و سهوا مرتکب اشتباه شود مسئولیتی متوجه او نخواهد بود و دولت باید خسارات حاصل از این اشتباه را جبران نماید . از آنجا که قاضی قصد ایراد خسارت را نداشته و در صدد انجام وظیفه بوده است عدم مسئولیت وی امری منطقی است.