بررسی تطبیقی اصول پنج گانه پیشنهادی پیرنیا برای معماری ایرانی با کلام الهی

محمد کریم پیرنیا از شاخص ترین محققان تاریخ معماری است. او در زمره نخستین محققانی است که کوشیدند با بهره گیری از دیدگاه ها و زبان جدید، معماری گذشته ایران را بررسی و درباره ی آن اظهار نظر کنند. پیرنیا با بررسی ها و تحقیقات فردی خویش از بناها و گفت و گو با معماران و استادکاران قدیمی، برخی اصول معماری ایرانی را مورد شناسایی قرار داد و به تدریج حاصل تحقیقات خود را در طی مقالاتی که تدوین نمود در اختیار عموم قرار داد. این اصول که شامل مردم واری، درون گرایی، نیارش و پیمون، خودبسندگی و پرهیز از بیهودگی است ریشه در تاریخ معماری ایران دارد، ولی از آن جایی که پس از طلوع اسلام سبک های معماری به گونه ای تغییر یافت و تفاوت محتوای بیان و فرم معماری به شکلی است که نمی توان سهم و تاثیر اسلام را در دگرگونی آن، نادیده گرفت. تاثیری که منشا آن به معارفی باز می گردد که کلیاتش در کتاب آسمانی قرآن نمود یافته است. لیکن پژوهش حاضر بر آن است تا پس از معرفی و بیان ویژگی های هرکدام از اصول پیشنهادی پیرنیا به تطبیق آن ها با آیات قرآنی پرداخته و نقش کلام الهی را در تکوین این اصول شناسایی نماید.

Keywords:

محمد کریم پیرنیا , اصول معماری , معماری ایرانی , معماری اسلامی , قرآن