راهبرد بهینه برای توسعة مکانیزاسیون کشاورزی در ایران

بخش کشاورزی برای تحقق مأموریت های خود از جمله تأمین امنیت غذایی جامعه و ایفای نقش مؤثر در تقویت استقلال ملّی، نیازمند گذر سریع از مرحلة تولید معیشتی و سنتی به مرحلة تولید صنعتی و تجاری است . از طرفی مکانیزاسیون به مثابه رویکردی است که نیلِ بخش کشاورزی به مرحلة تولید صنعتی و تجاری را ممکن می سازد . بنابراین ضرورت دارد تا با اتخاذ تدابیرکارشناسانه به توسعه آن پرداخته شود . از مشکلات پیشِ روی توسعة مکانیزاسیون کشاورزی، عدم وجود یک برنامة منسجم ومدونِ عملیاتی است . برای برنامه ریزی در این حوزه تعیین مواردی از قبیل تعریف مکانیزاسیون، فرآیند و فراگرد توسعه، چالش ها، رسالت، هدف بلند مدت و راهبرد بهینة توسعة مکانیزاسیون کشاورزی ضروری می باشد . از همین رو پژوهشی به منظور تدوین راهبرد بهینه برای توسعة مکانیزاسیون ، که دارای ببیشترین قابلیت اجرا باشد ، انجام شد . پژوهش مذکور از نوع کاربردی و توصیفی بوده و به روش پیمایشی و اسنادی صورت گرفته است . تغییرات پی در پی و تحولات سریع درحوزه های دانش و فناوری که اثر قطعی بر مکانیزاسیون داشته و همچنین دامنة وسیعی از بخش کشاورزی که از مکانیزاسیون تأثیر می پذیرد موجب شد تا از روش برنامه ریزی راهبردی برای تدوین راهبرد بهینه استفاده شود . برای شناسایی چالش های مکانیزاسیون کشاورزی در کشور و کسب آرای متخصصین از روش طوفان مغزی استفاده شد . به منظور گردآوری اطلاعات از ابزارهای پرسش نامه، مصاحبه و شاهدة میدانی کمک گرفته شد . جامعه آماری نمونه در این پژوهش 809 نفر از متخصصین در حوزه های مختلفِ امور اجتماعی، امور اقتصادی، برنامه ریزی، مدیریت و فنّی و مهندسی کشاورزی و مکانیزاس یون بودند . با استفاده از نتایج حاصل از پژوهش، رسالت ( هدف بنیادی ) و هدف بلند مدت تعیین و راهبرد بهینة توسعة مکانیزاسیون تدوین شد . نتایج حاصل از پژوهش ها نشان داد که اهم چالش های فرآروی توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در ایران در چهار گروهِ چالش های » اجتماعی « ، » اقتصادی « ، » فنّی « و قابل طبقه بندی است . در این پژوهش ضمن ارائة تعریفی کاربردی از مکانیزاسیون کشاورزی و « برنامه ریزی و مدیریتی » تشخیص و ارائة فرآیند و فراگرد توسعة آن، چالش های فرآروی توسعة مکانیزاسیون شناسایی و راهبرد بهینه به شرح ذیل تدوین شد : توانمندسازیِ تولیدکنندگان و کارورانِ ماشین های ( ادوات، تجهیزات و ماشین ها ) کشاورزی ازطریقِ ارتقای دانش و بهبود مهارت های فنّی، توسعة بینش اقتصادی، ایجاد و توسعة تشکل های صنفی، تقویت بنیة مالی، کاهش صدمات و ضایعات جسمی .

Keywords:

مکانیزاسیون کشاورزی , فرآیند و فرآگرد مکانیزاسیون کشاورزی , هدف بنیادی , هدف بلند مدت , چالش های مکانیزاسیون