بررسی ویژگی های شاهنامه های شیراز آل اینجو و مقایسه آن ها با شاهنامه کاما

پژوهش در باب هنرهای ایرانی- اسلامی قدم گذاردن در ورطه ای است که پایانی ندارد؛ چرا که هنر در مرز و بوم ما ریشه در استعاره، نماد، نشانه، اعتقادات، عرفان، سنت، اقلیم، آداب و رسوم، ریاضی، هندسه و نجوم دارد که هر کدام بابی تازه در جست و جو و کنکاش راپیش روی ما می گشاید، لذا با شناخت صحیح از فرهنگ حاکم در هر دوره می توان تا حدودی عوامل تأثیرگذار در شکل گیری هنر آن دوران رابررسی نمود. مکتب نگارگری شیراز آل اینجو یکی از مکاتبی است که علی رغم دوران پر تنش ایلخانی و گرایش به چینی مآبی، به کارگیری شیوههای بارز ایرانی به خصوص بازگشت به اسلوب های ایرانی دوره ی سلجوقی و ایران باستان، در این مکتب مشخص است.بنا به نظر برخی محققین، استفاده از قاب های تصویر پلکانی افقی و فراز نمودن تصاویر از پائین به بالا که یاد آور قاب تصویر های دورههخامنشی و ساسانی است؛ همچنین برهم کنش منطقی خط و تصویر و استفاده از سبک نوشتاری ستون دار، با چهار یا شش و یا بیشتر، کهنگارگر را در جهت طراحی بهتر اشکال کمک می کند، از خصوصیات بارز این سبک است. بهنظر میرسد، الگوهای مورد استفاده در نسخ اینجو، بهطور مستقیم، برگرفته از شاهنامههای مصور نیستند، تا هنرمندان از حیث مضامین و شیوه انتخاب مجالس از آن ها سود جویند. برخی ازمحققین معتقدند تنها دو شاهنامه پیش از 700 ه.ق وجود دارد که هر دو غیرمصورند؛ که از حیث شیوه ی خطاطی و تذهیب کاری غنی، موردتوجه اند و هیچ تصویری در آن ها وجود ندارد.هر چند استفاده از از روش قاب پلکانی و خطوط چند ستونی در این عصر بسیار رایج است، ولی با تحقیقات انجام گرفته مشخص می شود کهسابقه استفاده از این اسلوب کاری در شاهنامه ی کاما خود نمایی میکند. با دیدن تنها دو تصویر از این شاهنامه میتوان برخی الگوهای تصویریچون کوه های مثلثی و رنگین متداول و قاب های پلکانی در سبک اینجو را یافت.روش تحقیق: این پژوهش به صورت مطالعات کتابخانه ای و اسنادی انجام شده و با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی، ارایه گردیده است.

Keywords:

نگارگری , سبک اینجو , شاهنامه های کوچک , شاهنامه کاما , قاب پلکانی