مطالعات آزمایشگاهی سفال: پیشینه، ظرفیت ها، آسیب ها و چشم انداز آن در باستان شناسی ایران

امروزه، پیشرفت های فناوری امکان گاهنگاری، شناسایی ترکیبات عنصری، کانی شناسی، منشایابی و گاهنگاری سفالینه ها با استفاده از روش ترمولومینسانس، روش های تجزیه و تحلیل شیمیایی (XRD و XRF و ICP و FT-IR و...) فراهم نموده است. پس از ظهور باستانشناسی نو در دهه 1960 میلادی، مطالعات آزمایشگاهی امکان تحلیل های دقیق تر و با درصد خطای کمتر را ممکن ساخته و پاسخگوی پرسش هایی نو در تصویرسازی جوامع باستان بر اساس داده های سفالی بوده است. با وجود استفاده وسیع از این روش ها در باستان شناسی دنیا، هنوز روشمندی و هدفمندی در بهره برداری از آنها در باستان شناسی کشورمان مشخص نیست. نگارندگان، ضمن معرفی و شناخت شیوه های نوین مطالعه داده های سفالین بر پایه فرآیندهای آزمایشگاهی و بررسی چگونگی تحلیل نتایج حاصل از این روش ها در باستان شناسی دنیا، به بررسی پیشینه و ظرفیت های آن در باستانشناسی ایران پرداخته و پس از آسیب شناسی، پیشنهادهایی برای ترسیم وضعیت مطلوب اینگونه پژوهش ها خواهند داد. مشکلاتی از قبیل فقدان امکانات آزمایشگاهی، هزینه بالای آزمایشات، عدم پرسشمحوری و هدفمندی در بهره برداری از ظرفیت های فنی و شیمیایی سفال در پژوهش ها و نبود برنامه های آموزشی و پژوهشی مشخص در زمینه پژوهش های آزمایشگاهی آسیب شناسی مورد نظر نگارندگان می باشند.

Keywords:

سفال , مطالعات فنی سفال , باستان شناسی ایران , روش های آزمایشگاهی سفال