نقش تغییر کاربری اراضی حوضه آبریز نکا در رفتارهای هیدرولوژیکی وژئومورفولوژیکی رودخانه نکا

این تحقیق در حوضه آبریز نکارود و با هدف تعیین اثر تغییر کاربری اراضی بر روی فراوانی رخدادهای سیلابی رودخانه نکا و تاثیر آن برتغییرات ژئومورفولوژی بستر آن انجام شده است. به این منظور نقشههای کاربری اراضی به روش تفکیک طیفی و به صورت طبقهبندی نظارت شده و روش حداکثر احتمال در سه دوره زمانی1987و2010و2015 با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست و به کمک نرمافزارهای ENVI و GIS ترسیم گردید و برای صحتسنجی نتایج طبقهبندی با کمک GPS چندین نقطه در سطح زمین و نیز بر روی تصویر گوگل ارث بررسی شد. سپس مقادیر تغییر یافته کاربری در هر نوع کاربری محاسبه گردید سپس بین نتایج حاصل از تغییراتکاربری با دادههای دبی پیک رودخانه نکا ارتباط برقرار و نیز نقشه تغییر بستر رودخانه نکا در سه دوره زمانی ترسیم شد و نقش تغییراتکاربری حوضه بر روی فراوانی رخدادهای سیلابی و متعاقب آن تغییر رفتار هیدرولوژیکی و ژئومورفولوژیکی بستر رودخانه نکا تعیین شد. بر اساس نتایج تحول کاربریها در این حوضه ابتدا از جنگل متراکم به جنگل تنک، جنگل تنک به زمین کشاورزی، زمین کشاورزی نیز پس از کاهش پتانسیل رویش، رها شده و به مرتع تبدیل میگردد. کاهش 3% کاربری کشاورزی، افزایش 5/3درصد مراتع و کاهش 5/5درصد سطح جنگ تنک و افزایش 0/4 درصد کاربری سکونتگاه دلیلی بر این ادعا است. به هر حال این تغییر کاربری که در ظاهر به سود مراتع میباشد مراتع به علت کاهش پتانسیل رویش و پوشش ضعیف و نیز با چرای مفرط دام، زمینه مناسب را برای فرسایش خاک، کاهش نفوذ آب وکاهش ذخیره منابع زیرزمینی فراهم میگردد. در نهایت با رخداد بارشهای سنگین در سطح حوضه، سبب جاری شدن رواناب، افزایش رسوب و به راه افتادن سیلاب میگردد که این سیلابها نیز بر رفتار هیدرولوژیکی و ژئومورفولوژیکی رودخانه نکا تاثیر گذاشته و سبب تغییرات بستر نکارود در طی چند سال اخیر شده است

Keywords:

کاربری اراضی , سیلاب , طبقهبندی نظارت شده , تفکیک طیفی , رودخانه نکا , حوضه آبریز نکا