رتبه بندی نواحی شهری از نظر تاب آوری در برابر مخاطره زلزله با استفاده از مدل تودیم مطالعه موردی: شهر زنجان

شهرها، به عنوان پیچیده ترین ساخته ی دست بشر هستند که امروزه با رشد بی رویه جمعیتمواجه بوده و گسترش آن ها روی بسترهای پرمخاطره شدت گرفته است. یافته های علمی و تجربی در حوزه مخاطرات طبیعی و در رأس آن زلزله، در چند دهه اخیر نشان می دهد که بهترین راه مقابله با این مخاطرات، ارتقای تاب آوری سکونتگاهی در ابعاد مختلف می باشد. این مقاله، با ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی به رتبه بندی نواحی درون شهری از نظر تاب آوری در برابر مخاطره زلزله با استفاده از مدل تودیم در شهر زنجان پرداخته است. داده های به کاررفته در پژوهش حاضر، براساس معیارهای مؤثر در ارزیابی تاب آوری، شامل: نوع سازه، عمر بنا، دانه بندی، شیب، ضریب محصوریت، سطح اشغال و دسترسی به شبکه معابربوده اند که با استفاده از مدل تصمیم گیری چند معیاره تودیم، تحلیل گردیده اند. نتایج نشان می دهد که در 25 ناحیه شهری زنجان، طبق نقشه های تولید شده می توان گفت که نوعی همگنی در تاب آوری نواحی وجود دارد زیرا که در مرحله رتبه بندی از نظر تاب آوری، اغلب نواحی در ارتباط با معیارهای ارزیابی تاب آوری از یک ثبات نسبیبرخوردار هستند. البته می توان گفت که هیچ کدام از نواحی در ارزیابی همه معیارها، به طور کامل تاب آور نشان نمی دهد. به طور دقیق مطابق یافته های مقاله؛ براساس معیارهای نوع سازه، عمر بنا، دانه بندی، میزان شیب، ضریب محصوریت، سطح اشغال بنا و دسترسی به شبکه معابر به طور مشترک نواحی منطبق بر محله های سرجنگلداری، انصاریه و پارک ملت، پونک، گلشهر کاظمیه و آزادگان از نظر میزان تاب آوری در نقشه های رتبه بندی نواحی در رتبه های اول تا سوم قرار دارند. این درحالی است که طبق همین نقشه ها محله های بی سیم، اسلام آباد، یدی بوروغ و فاطمیه از نظر میزان تاب آوری بطور مشترک پایین ترین رتبه ها را بخود اختصاص داده و با وضعیت تاب آوری بسیار ضعیف ارزیابی گردیدند.

Keywords:

رتبه بندی , تاب آوری , نواحی درون شهری , مدل تودیم , زلزله , زنجان